سودمندی متغیرهای کلان اقتصادی در پیش‌بینی ریسک شرکت‌ها

ستایش, محمدحسین; گل محمدی, مریم; قربانی, اصغر

doi:10.22051/jera.2013.528

سودمندی متغیرهای کلان اقتصادی در پیش‌بینی ریسک شرکت‌ها

نویسندگان

دانشگاه شیراز

10.22051/jera.2013.528

چکیده

امروزه در بازارهای سرمایه، سرمایه‌گذاران به تجزیه و تحلیل دقیق ریسک و بازده سهام شرکت‌های فعال در بورس اوراق بهادار نیاز دارند تا بتوانند برای سرمایه‌گذاری به‌درستی تصمیم‌ بگیرند. در این پژوهش، براساس مدل سه‌عاملی فاما و فرنچ، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار، به‌منزله شاخص جایگزین ریسک شرکت‌ها انتخاب شده؛ داده‌ها نیز با استفاده از روش داده‌های ترکیبی، برای دوره زمانی هشت‌ساله (از سال 1380 تا 1387) تجزیه و تحلیل شده است. نتیجه‌ها حاکی از آن است که بین نسبت تغییرات نرخ طلا، نسبت تغییرات نرخ تنزیل بازار، نسبت تغییرات نرخ تورم و نسبت تغییرات قیمت هر بشکه نفت خام با تغییرات شاخص ریسک شرکت‌ها رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ در حالی که بین نسبت تغییرات شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران با تغییرات شاخص ریسک شرکت‌ها رابطه منفی و معناداری برقرار است؛ هرچند این رابطه در سطح ضعیف تعریف شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Studying Usefulness of Macro-Economic Variables in Predicting the Risk of Companies

نویسندگان [English]

Mohammad H. Setayesh
Maryam Golmohammadi
Asghar Ghorbani

چکیده [English]

Nowadays, investors in capital markets require a detailed analysis of risk and return of companies listed in Iran stock exchange to be able to make proper investment decisions. Based on Fama and French three factors model, Book to Market value ratio was used as a replaced indicator of risk in this study.“Panel data” method was used for analyzing data during 2001 to 2008. The results showed that there werepositive weak relationships between Changes Ratio of Inflation Rate, Exchange Rate, Gold Rate and Oil price for each gallon and corporate risk indicator changes ratio while there was a negative weak relationship between changes ratio of Tehran Stock Exchange indicatorand corporate risk indicatorchanges ratio.

کلیدواژه‌ها [English]

Macro
Economic Variables
Corporate Risk
Fama and French three Factors Model
Book to Market Ratio

مراجع

احمدپور کاسکری، احمد، و محمد نمازی. (1377). «تأثیر اهرم عملیاتی، مالی و اندازة شرکت روی ریسک سیستماتیک». مدرس، 2 (6)، صص101-74.

- اشراقنیا جهرمی، عبدالحمید، و کامیار نشوادیان. (1387). «آزمایش مدل سه عاملی فاماو فرنچ در بورس اوراق بهادار تهران». فصلنامه علمی و پژوهشی شریف، 45، صص46-39.

- جوادی، جواد. (1374). «بررسی تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر روی شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 72-1369». پایان‌نامة کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.

- جهانخانی، علی، و ناصر یزدانی. (1374). «بررسی تأثیر نوع صنعت، اندازه، ریسک تجاری و درجة اهرم عملیاتی شرکتها بر میزان به‌کارگیری اهرم مالی در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران». فصلنامه مطالعات مدیریت، 17 و 18، صص186-169.

- راعی، رضا، و کاظم چاوشی. (1382). «پیشبینی بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران: مدل شبکه‌های عصبی و مدل چندعاملی». تحقیقات مالی، 15، صص120-97.

- عبدالخلیق، رشاد، و بیپینب آجینکیا. (1379). پژوهشهای تجربی در حسابداری: دیدگاه و روش‌شناختی. ترجمة محمدنمازی، شیراز، دانشگاه شیراز.

- قالیباف اصل، حسن. (1373). «بررسی تأثیر ساختار سرمایه بر روی ریسک سیستماتیک». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکدة علوم اداری و مدیریت بازرگانی.

- کیمیاگری، علی محمد، و غلامرضا اسلامی بیدگلی، و مهدی اسکندری. (1386). «بررسی رابطة بین ریسک و بازده در بورس تهران بر اساس مدل سه‌عاملی فاما و فرنچ». تحقیقات مالی، 9 (23)، صص82-61.

- گودرزی، کاظم. (1387). «پیشبینی ریسک سیستماتیک با استفاده از شبکههای عصبی مصنوعی (مطالعة موردی: شرکت سایپا)». پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، دانشکدة اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی.

- مهرآور، مهدی. (1385). «بررسی سودمندی اطلاعات حسابداری در ارزیابی ریسک سیستماتیک برای شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران». پایاننامة کارشناسی ارشد حسابداری، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.

- میشکن، فردریک. (1381). پول و ارز، بانکداری. ترجمة علی جهانخانی و علی پارسائیان، تهران، سمت.

- نمازی، محمد، و بهروز زارع. (1383). «کاربرد تئوری اطلاعات در تعیین ریسک سیستماتیک (مطالعة موردی شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران)». بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 35، صص100-79.

- نمازی، محمد، و شکرالله خواجوی. (1383). «سودمندی متغیرهای حسابداری در پیش‌بینی ریسک سیستماتیک شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران». بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 38، صص119-93.

- نمازی، محمد، و جلال شیرزاده. (1383). «بررسی رابطة ساختار سرمایه بر سودآوری شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران (با تأکید بر نوع صنعت)». بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 43، صص95-75.

- نمازی، محمد، و حسن محمدتبار کاسگری. (1386). «به‌کارگیری مدل چندعاملی برای توضیح بازده سهام شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران». مجلة علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 26 (1) (پیاپی 50)، صص180- 157.

- Al-Sharks, A. (2004). “The Dynamic Relationship Between Macro Economic Factors and the Jordanian Stock Market”. International Journal of Applied Econometrics and Quantitative Studies, 1 (1), pp.97-114.

- Anoruo, E., & M. Mustafa. (2007). “An Empirical Investigation in to the Relation of Oil to Stock Market Prices”. North American Journal of Finance and Banking Research, 1 (1), pp.22-36.

- Azeez, A. A., & Y. Yonezawa. (2006). “Macroeconomic Factors and the Empirical Content of the APT in the Japanese Stock Market”. Japan and the World Economy, l (18), pp.568-591.

- Andrew, B. M. (2003). “The Relevance of Accounting Information for Valuation and Risk”. available at:

<www4. gu.edu.au: 8080/adt-root/uploads>

- Baker, M., & J. Wurgler. (2002). “Market Timing and Capital structure”. Journal of Finance, LVII (1), pp.1-32.

- Beaver, W. H., & P. Kettler, & M. Scholes. (1970). “The Association Between Market Determined and Accounting Determined Risk Measures”. Accounting Review, 45 (4), pp.654-682.

- Bildersee, J. S. (1975). “The Association between Market-Determined Measure of Risk and Alternative Measure of Risk”. Accounting Review, No. 50, pp.81-98.

- Brimble, M., & A. Hodgson. (2007). “Assessing the Risk Relevance of Accounting Variables in Diverse Economic Conditions”. Managerial Finance, 33 (8), pp.553-573.

- Carlson, M., & A. Fisher & R. Giammarino. (2004). “Corporate Investment and Asset Price Dynamics: Implications for the Cross Section of Returns”. Journal of Finance, 59 (6), pp.2577-2603.

- Chen, M. H. (2003). “Risk and Return: CAPM and CCAPM”. The Quarterly Review of Economics and Finance, (43), pp.369-393.

- Chen, N., & R. Roll, & S. Ross. (1986). “Economic Forces and the Stock Market”. Journal of Business, 59, pp.383-403.

- Chou, P. H., & W. S. Li, & S. G. Rhee, & J. S. Wang. (2007). “Do Macroeconomic Factors Subsume Market Anomalies in Long Investment Horizons?”. Managerial Finance, 33 (8), pp.534-552.

- Cooper, I. (2006). “Asset Pricing Implications of Non-Convex Adjustment Costs and Irreversibility of Investment”. Journal of Finance, 61 (1), pp.139-170.

- Elton, E., & M. Gruber. (1988). “A multi-index Risk Model of the Japanese Stock Market”. Japan and the World Economy, 1, pp.21-44.

- Eskew, R. K. (1979). “The Forecasting Ability of Accounting Risk Measures: Some Additional Evidence”. Accounting Review, 54 (1), pp.107-117.

- Fama, E. F., & K. R. French. (1992). “Common Risk Factors in the Returns on Stocks and Bonds”. Journal of Financial Economics, 33, pp.3-56.

- ----------. (1992). “The Cross-Section of Expected Stock Returns”. Journal of Finance, 47, pp.427-465.

- Fuerst, M. E. (2006). “Investor Risk Premia and Real Macro Economic Fluctuations”. Journal of Macro Economics, 28, pp.540-563.

- Gujarati, N. D. (1995). Basic Econometrics. 4^th Edition, McGraw-Hill International Editions, Economic Series.

- Hamada, R. S. (1972). “The Effect of the Firm’s capital Structure on the Systematic Risk of Common Stocks”. Journal of Finance, XXVIII, pp.435-452.

- Hammoudeh, S., & K. Choi. (2006). “Behavior of GCC Stock Markets and Impacts of US oil and Financial Markets”. Research in International Business and Finance, 20, pp.22-44.

- Haugen, R. A. (2001). Modern Investment Theory. 5^th Edition. New Jersey, Prentice Hall.

- Henriques, I., & P. Sadorsky. (2008). “Oil Prices and the Stock Prices of Alternative Energy Companies”. Energy Economics, 30 (3), pp.998-1010.

- Jones, C. M., & G. Kaul. (1996). “Oil and the Stock Market”. Journal of Finance, 51, pp.463-491.

- Jones, C. P. (2002). Investment: Analysis & Management. USA, John Wiley & sons, Inc. 8^th ed.

- Kaneko, T., & B. Lee. (1995). “Relative Importance of Economic Factors in the U.S. and Japanese Stock Markets”. Journal of the Japanese and International Economies, 9, pp.290-307.

- Kim, S., & S. Lee, & K. Jaejun. (2011). “Relationship Between the Financial Crisis of Korean Construction Firms and Macroeconomic Fluctuations”. Engineering, Construction and Architectural Management, 18, Iss: 4, pp.407-422.

-Leger, L., & V. Leone. (2008). “Changes in the Risk Structure of Stock Returns: Consumer Confidence and the Dotcom Bubble”. Review of Financial Economics, 17, pp.228-244.

- Levin, A., & C. F. Lin. (1993). “Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite-sample Properties”. Unpublished Manuscript, University of California, San Diego.

- Lu, J., & C. Chen. (2010). “Effect of Oil Price Risk on Systematic Risk from Transportation Services Industry Evidence”. The Service Industries Journal, 30 (11), pp.1353-1870.

-Mabrouk Walid, E. (2009). “New Evidence on Risk Factors, Characteristics and the Cross-Sectional Variation of Japanese Stock Returns”. Asia-Pacific Finance Markets, 16, pp.33-50.

- Maghyereh, A. (2004). “Oil Price Shocks and Emerging Stock Markets: A Generalized VAR Approach”. International Journal of Applied Econometrics and Quantitative Studies, 1 (2), pp.27-40.

- Modigliani, F., & M. Miller. (1963). “Corporate Income Taxes and the Cost of Capital: a Correction”. American Economic Review, 53 (3), pp.433-443.

- Mohanty, S., & M. Nandha, & G. Bota. (2010). “Oil Shocks and Stock Returns: The Case of the Central and Eastern European (CEE) Oil and Gas Sector”. Emerging Markets Review, 11, pp. 358-372.

- Mukherjee, T., & A. Naka. (1995). “Dynamic Linkage Between Macroeconomic Variables and the Japanese Stock Market: An Application of a Vector Error Correction Model”. Journal of Financial Research, 18, pp.37-223.

- Nandha, M., & R. Faff. (2008). “Does Oil Move Equity Prices? A Global View”. Energy Economics, 30 (3), pp.986–997.

- Nguyen, P. (2007). “Macro Economic Factors and Japan’s Industry Risk”. Journal of Multiple Financial Management. 17, pp.173-185.

- Papapetrou, E. (2001). “Oil Price Shocks, Stock Market, Economic Activity and Employment in Greece”. Energy Economics, 23 (5), pp.511–532.

- Rahman, S., & T. D. Coggin, & C. Lee. (1998). “Some Tests of the Risk-Return Relationship Using Alternative Asset Pricing Models and Observed Expected Returns”. Review of Quantitative Finance and Accounting, 11, pp.69-91.

- Rao, C. S., & A. Radjeswari. (2000).” Macroeconomic Factors and Stock Price in India”, A Study available at: <www.utticm.com/kcsrao.pdf.>

- Sadorsky, P. (2001). “Risk Factors in Stock Returns of Canadian Oil and Gas companies”. Energy Economics, 23 (1), pp.17-28.

- Shahzad Virk, N. (2011). “Stock Returns and Macro Risks: Evidence from Finland”. Research in International Business and Finance, 26, pp.47-66.

- Sharpe, W. F., & J. A. Gordon, J. V. Bailey. (1999). Investment. 6^th Edition, USA, Prentice Hall, Inc.

- Wigren, R., & M. Wilhelmsson. (2007). “Construction Investments and Economic Growth in Western Europe”. Journal of Policy Modeling, 29 (3), pp.51-439.

- Yang, J., & Y. Zhou, & Z. Wang. (2009). “The Stock-Bond Correlation and Macroeconomic Conditions: One and a Half Centuries of Evidence”. Journal of Banking and Finance, 33.