طراحی مدل رتبه بندی شرکتها از منظر کیفیت سود حسابداری

دوستیان, صدیقه; مشایخ, شهناز

doi:10.22051/jera.2019.24005.2307

طراحی مدل رتبه بندی شرکتها از منظر کیفیت سود حسابداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری حسابداری دانشگاه الزهرا (س) و عضو هیات علمی دانشگاه بجنورد، ایران

² دانشیار گروه حسابداری دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

10.22051/jera.2019.24005.2307

چکیده

شفافیت اطلاعات حسابداری برای کلیه استفاده کنندگان صورتهای مالی از اهمیت زیادی برخوردار است و همین امر منجر شده است که تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شود. شفافیت اطلاعات حسابداری دارای ابعاد گوناگونی است که یک جنبه با اهمیت آن کیفیت سود حسابداری است. هدف اصلی این تحقیق طراحی مدل رتبه بندی کیفیت سود شرکتها جهت ارزیابی کیفیت سود حسابداری شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران میباشد. با توجه به اینکه کیفیت سود دارای ابعاد گوناگونی است در این تحقیق کیفیت سود از سه بعد شامل معیارهای ناشی از ویژگیهای سری زمانی سود، معیارهای پایه ریزی شده روی ارتباطات بین اقلام تعهدی، سودها و جریانهای نقدی و معیارهای مرتبط به خصوصیات کیفی اطلاعات و با استفاده از هشت معیار شامل پایداری سود، قابلیت پیش بینی، هموارسازی، کیفیت اقلام تعهدی، اقلام تعهدی اختیاری، محافظه کاری، مربوط بودن و تطابق ارزیابی شده است. طراحی مدل جهت رتبه بندی کیفیت سود شرکتها بر مبنای معیارهای جامع، نوآوری مهم این پژوهش است که تا کنون در تحقیقات دیگر انجام نشده است. قلمرو مکانی تحقیق شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران است که شامل 135 شرکت میباشد و از اطلاعات سالهای 1383 تا 1395 استفاده شده است. جهت رتبه بندی از روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. قابلیت اتکای رتبه بندی با استفاده از معیار اقتصادی ارزیابی عملکرد (ارزش افزوده بازار) سنجیده شد و نتایج، همبستگی مستقیم و معنی دار بین رتبه کیفیت سود شرکتها و ارزش افزوده بازار را نشان داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

بازار سرمایه

عنوان مقاله [English]

Designing a Firm’s Rating Model in Terms of Accounting Earnings Quality

نویسندگان [English]

Sedigheh Doustian ¹
shahnaz mashayekh ²

¹ Phd. student of Accounting, Alzahra university, Tehran and faculty member of Bojnord University, Bojnord, Iran

² Associate Professor of Accounting,Alzahra university, Iran

چکیده [English]

Accounting information transparency is a very important issue for all financial statement users, so there are a lot of researches in this area. Transparency of accounting information has a variety of aspects one of the most important of which is earnings quality. The main purpose of this research is to design a firm’s rating model in terms of earnings quality in order to assess the accounting earnings quality of firms listed in Tehran Stock Exchange. Since the earnings quality has different dimensions, this research evaluates it from three dimensions including earnings time series features; relations among accruals, earnings, and cash flows; and information qualitative features, using eight criteria including earning persistence, predictability, smoothing, accruals quality, discretionary accruals, conservatism, value relevance and match. The important innovation of this research is designing a model to rank a firm’s earnings quality based on comprehensive criteria. The sample consists of 135 firms listed in Tehran Stock Exchange over the period from 2004 to 2017. The exploratory factor analysis method is used for rating. The rating reliability is measured using the market value added criterion. The results indicate a direct and significant correlation between a firm's earnings quality rate and the market value added.

کلیدواژه‌ها [English]

earnings quality
ranking of earnings quality
transparency of financial reporting

مراجع

بنی مهد، بهمن؛ عربی، مهدی؛ حسن پور، شیوا. (1396). پژوهشهای تجربی و روش شناسی در حسابداری، تهران: ترمه.

تهرانی، رضا؛ ذاکری، حامد. (1388). بررسی رابطه بین کیفیت سود و سود تقسیمی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه بورس اوراق بهادار تهران2 (5)، 55-39.

حساس یگانه، یحیی؛ امیدی، الهام. (1393). رابطه کیفیت اطلاعات حسابداری، تأخیر واکنش قیمت و بازدهی آتی سهام. فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی: 11 (42). 58-31.

دستگیر، محسن؛ غنی زاده، بهرام. (1392). تأثیر کیفیت اقلام تعهدی بر سرمایه گذاریهای بلند مدت در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مالی: 5 (20)، 65-42.

صفرزاده، محمد حسین؛ واحدیان، رضا. (1396). بررسی اثر بحران مالی جهانی بر کیفیت سود. مجله دانش حسابداری: 4 (8)، 64-37.

کردستانی، غلامرضا؛ تاتلی، رشید. (1393). بررسی ویژگیهای کیفی سود و نرخ مدیریت سود در شرکتهای درمانده مالی و ورشکسته. فصلنامه پژوهش حسابداری: 3 (4) ; 104-79..

مومنی، منصور؛ فعال قیومی، علی. (1391). تحلیلهای آماری با استفاده از نرم افزار spss، تهران: منصور مومنی.

نوروش، ایرج؛ حصارزاده، رضا. (1389). بررسی ابعاد شفافیت سود حسابداری و رابطه آن با ویژگی‌های شرکت در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه بورس اوراق بهادار: 12 (3)، 24-5.

نوروش، ایرج؛ سپاسی، سحر؛ نیکبخت، محمدرضا. (1384). بررسی مدیریت سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز: 22 (2)،177-165.

Agnes Cheng, C. S. , Lee, B. S. , & Yang, S. (2013). The value relevance of earnings levels in the return-earnings relation. International Journal of Accounting and Information Management, 21 (4) , 260-284.

Ahrens, B. (2010). Capital market implications of earnings quality (Vol. 69). Koln: josef eul verlag gmbh.

Banimahd, Bahman; Arabi, Mehdi; Hassanpour, Shiva. (2017). Empirical researches and methodology in accounting. Tehran: Termeh. In persian

Bellovary, J. L. , Giacomino, D. E. , & Akers, M. D. (2005). Earnings quality: It's time to measure and report. The CPA Journal, 75 (11) , 32-37.

Brouwer, R. (2009). Accounting conservatism in Europe: Insights in the degree of balance sheet conservatism and earnings conservatism in financial statements of European companies during the period 1991-2005. Publisher: Erasmus university Rotterdam.

Chen, C. (2004). Earnings persistence and stock price under-and overreaction. Documento de trabajo, University of Wisconsin-Madison.

Cohen, D. A. (2004). Quality o f Financial Reporting Choice: Determinants and Economic Consequences (Doctor of philosophy, Northwestern university).

Dastgir, Mohsen; Ghanizadeh, Bahram. (2013). The impact of the accruals quality on the long-term investments in companies accepted in Tehran stock exchange. Journal of financial accounting, 5 (20) , 42-65. In persian.

Dechow, P. M. and C. M. Schrand (2004). Earnings quality. Research foundation of CFA institute

Dichev, I. D. , & Tang, V. W. (2008). Matching and the changing properties of accounting earnings over the last 40 years. The Accounting Review, 83 (6) , 1425-1460.

Francis, J. , LaFond, R. , Olsson, P. , & Schipper, K. (2005). The market pricing of accruals quality. Journal of accounting and economics, 39 (2) , 295-327.

Francis, J. , LaFond, R. , Olsson, P. M. , & Schipper, K. (2004). Costs of equity and earnings attributes. The accounting review, 79 (4) , 967-1010.

Givoly, D. , & Hayn, C. (2000). The changing time-series properties of earnings, cash flows and accruals: Has financial reporting become more conservative?. Journal of accounting and economics, 29 (3) , 287-320.

Haber, Jeffry; Braunstein, Andrew. (2008). Earnings quality rankings and corporate governance: a comparison of two models. The journal of theoretical accounting research, 3 (2) , 44- 56.

Hassas yeganeh, Yahya; Omidy, Elham. (2014). The relationship between quality of accounting information. delay reaction of price and future return. Journal empirical studies in financial accounting, 11 (42) , 31-58. In Persian.

Kordestani, Gholamreza; Tatli, Rashid. (2014). Examining the qualitative characteristics of earnings and the rate of earnings management in bankrupt companies. Journal of accounting research, 3 (4) , 79-104. In Persian.

Kothari, S. P. , Leone, A. J. , & Wasley, C. E. (2005). Performance matched discretionary accrual measures. Journal of accounting and economics, 39 (1) , 163-197.

Momeni, Mansoor; F. Ghayoumi, Ali. (2012). Statistical analysis with spss. Tehran: Momeni. In Persian.

N. Gibbons; D. Vickrey; D. Tierney; D. Brown. (2013). sabrient/gradient earnings quality rank. White paper, 1 (1) , 1-20.

Noravesh, Iraj; Hesarzadeh, Reza. (2010). Investigating the dimensions of accounting earnings transparency and its relationship with the company’s features in Tehran stock exchange. Quarterly journal of securities exchange, 3 (12) , 5-24. In Persian.

Noravesh, Iraj; Sepasi, Sahar; Nikbakht, Mohammad Reza. (2005). Examining the earnings management in the Tehran stock exchange. Journal of social sciences and humanities of Shiraz university, 22 (2) , 165-177. In Persian.

Perotti, P. , & Wagenhofer, A. (2014). Earnings quality measures and excess returns. Journal of business finance & accounting, 41 (5-6) , 545-571.

Persakis, A. , & Iatridis, G. E. (2015). Cost of capital, audit and earnings quality under financial crisis: A global empirical investigation. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 38, 3-24.

Safarzadeh, Mohammad hossien; Vahedian, Reza. (2017). The impact of the global financial crisis on the earnings quality. Journal of accounting knowledge, 4 (8) , 37-64. In Persian.

Srivastava, A. (2014). Why have measures of earnings quality changed over time?. Journal of Accounting and Economics, 57 (2-3) , 196-217.

Takasu, Y. , & Nakano, M. (2012). What Do Smoothed Earnings Tell Us about the Future?. The Japanese Accounting Review, 2 (2012) , 1-32.

Tehrani, Reza; Zakery, Hamed. (2009). The relationship between earnings quality and dividend in the Tehran stock exchange. Quarterly journal of securities exchange, 2 (5) , 39-55. In Persian.

Tortoriello, Kallu. (2012). Earning & dividend ranking system. S & P Capital IQ.

Zhou, J. (2008). Earnings quality, analysts, institutional investors and stock price synchronicity (Doctoral dissertation, The Hong Kong Polytechnic University).