رتبه بندی عوامل موثر بر احتمال تقلب مالی با توجه به گزارش حسابرسی صورت-های مالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حسابداری دانشگاه مازندران

2 دانشیار گروه حسابداری دانشگاه مازندران

چکیده

یکی از عوامل مؤثر در کاهش اعتمادپذیری گزارش ها و صورت های مالی پدیده تقلب است که موجب افزایش ریسک و هزینه کسب وکار شده، اعتماد سرمایه گذاران را کاهش داده و اعتبار و درستکاری حرفه حسابداری را زیر سؤال می­برد. هدف این مقاله رتبه­بندی عوامل موثر بر احتمال تقلب مالی با توجه به گزارش حسابرسی صورت­های مالی می­باشد.
در این راستا با استفاده از تحلیل محتوا و نظر خبرگان، بندهای گزارش حسابرسی 181 شرکت بورسی برای 9 سال (1385 الی 1393) مورد بررسی و طبقه­بندی قرار گرفت، که در نهایت پرسشنامه مقایسه زوجی تکمیل شده توسط خبرگان، با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) فازی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
نتیجه تحقیق نشان داد، بندهای مربوط به بیش­نمایی یا کم­نمایی درآمد و دارایی­ها دارای بالاترین اولویت در عوامل موثر بر احتمال تقلب مالی با توجه به گزارش حسابرسی صورت­های مالی می­باشد

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Ranking the Factors Affecting Financial Fraud Probability, According to Audited Financial Statements

نویسندگان [English]

  • Mohammad Javad Zare Bahnamiri 1
  • Esfandiar Malekian 2
1
2
چکیده [English]

Fraud is one of the key factors in decreasing the reliability of reports and financial statements, which in turn, has increased the risk and cost of business, reduced the investors’ confidence, and put the validity and integrity of the accounting profession into question. The purpose of this paper is to rank factors affecting the probability of financial fraud, according to Audited Financial Statements for 181 firms listed in Tehran Stock Exchange for 9 years (2006 to 2014). Finally, the questionnaires prepared by experts were analyzed through analytic hierarchy process (AHP). As a result, we found that paragraphs related to overstated or understated income or assets have the highest priority in the factors affecting the probability of financial fraud, according to Audited Financial Statements.

کلیدواژه‌ها [English]

  • financial fraud
  • the independent auditor's report
  • hierarchical model (AHP) fuzzy
اعتمادی، حسین و زلقی، حسن. (1392). کاربرد رگرسیون لجستیک درشناسایی گزارشگری مالی متقلبانه. مجله دانش حسابرسی، سال 13، شماره 51، 163-145.
بولو، قاسم. (1385). نظام راهبری شرکتی و تاثیر آن بر کیفیت سود، مجله بورس اقتصادی، شماره 52، 11-8.
جهانشاد، آزیتا و سرداری زاده، سپیده. (1393). رابطه معیارهای مالی (اختلاف رشد درآمد) و معیار غیر مالی (رشد تعداد کارکنان) با گزارشگری مالی متقلبانه. مجله پژوهش حسابداری، سال چهارم، شماره 13، 198-181.
خانی، عبدالله. (1386). فعالیت های تقلب آمیز و آینده حرفه حسابداری رسمی، نشریه حسابرس، شماره 38.
رضائی، عبدالله، آقاجانی، حسنعلی و یحیی زاده فر، محمود.(1394). اولویت بندی عوامل موثر بر وفاداری مشتریان شرکت کاله، فصلنامه تحقیقات بازاریابی نوین، سال پنجم، شماره اول، 219-234.
سازمان حسابرسی ایران. (1394). مسئولیتحسابرسدرارتباطباتقلبواشتباه،درحسابرسیصورت‌هایمالی [استاندارد حسابرسی ۲۴۰]. تهران.
سایت الف(1393). رتبه جهانی ایران در فساد اقتصادی،alef.ir.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه(1385). روش های تحقیق در علوم رفتاری، تهران، انتشارات آگاه، چاپ سیزدهم.
صفرزاده، محمد حسین. (1389). توانایی نسبت های مالی در کشف تقلب در گزارشگری مالی: تحلیل لاجیت، مجله دانش حسابداری، سال اول، شماره 1، 163-137.
فروغی، داریوش، خالقی، محسن و رسائیان، امیر. (1391). مفهوم اهمیت در حسابرسی صورت های مالی و تاثیر آن بر توجه حسابرسان در فرآیند کشف تقلب مدیران، مجله پیشرفت های حسابداری. دوره چهارم، شماره اول، 135-111.
فرقاندوست حقیقی، برواری، فرید.(1388). بررسی کاربرد روشهای تحلیلی در ارزیابی ریسک تحریف صورتهای مالی تقلب مدیریت، فصلنامهدانشوپژوهشحسابداری، شماره شانزدهم.
وحیدی الیزه ای، ابراهیم وحدادیان،حامد.(1388). برداشت حسابرسان ایران از کارایی علایم خطر در کشف گزارشگری مالی متقلبانه، فصلنامهتحقیقاتحسابداری، شماره سوم.
مکرمی، یدالله. (1374). هدف از صورتهای مالی و ویژگی های کیفی اطلاعات مالی، مجله حسابدار،شماره 110، 6-13.
مهام، کیهان و ترابی، ابوالفضل. (1391). ارائه مدل رتبه بندی ریسک در تقلب گزارشگری مالی. همایش ملی جهاد اقتصادی (با تاکید بر تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی)، دانشگاه مازندران.
Aghghaleh, S. F., Iskandar, T. M. and Mohamed, Z. M. (2014). Fraud Risk Factors of Fraud Triangle and the Likelihood of Fraud Occurrence: Evidence from Malaysia, Information Management and Business Review, Vol. 6, No. 1, pp. 1-7
Brazel, J. F, Jones, K. L, Thayer, J. and Warne, R. C. (2014). Understanding Investor Perceptions of Financial Statement Fraud and Their Use of Red Flags: Evidence from the Field, Working Paper, Retrived from http://ssrn.com/abstract=1460820
Center for Audit Quality (2010). Deterring and Detecting Financial Reporting Fraud: A Platform for Action, The USA,
Chartered Institute of Management Accountants (2008). Fraud risk management: a guide to good practice, first edition, UK
Dalnial, H., Kamaluddin, A., Mohd Sanusi, Z. and Syafiza Khairuddin K. (2014). Accountability in financial reporting: detecting fraudulent firms, Procedia - Social and Behavioral Sciences, No. 145, 61– 69
Gupta, R. and Singh Gill, N. (2012). Prevention and Detection of Financial Statement Fraud – An Implementation of Data Mining Framework, International Journal of Advanced Computer Science and Applications, Vol. 3, No.8
Halbouni, S. S. (2015). The Role of Auditors in Preventing, Detecting, and Reporting Fraud: The Case of the United Arab Emirates (UAE), International Journal of Auditing, 117-130
Mironiuc, M. and Robu, I. B. (2012). Empirical study on the analysis of the influence of the audit fees and non audit fees ratio to the fraud risk, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 62, 179 – 183
Mohamed, N. and Handley, S. M. (2014). Financial statement fraud risk mechanisms and strategies: the case studies of Malaysian commercial companies, Procedia - Social and Behavioral Sciences, NO. 145, 321 – 329