ویژگی های شرکتی تعیین کننده گزارشگری پایداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری حسابداری، گروه حسابداری، دانشکده علوم اقتصادی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 استاد، گروه حسابداری، دانشکده علوم اقتصادی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

10.22051/jera.2024.47392.3254

چکیده

با توجه به اهمیت گزارش پایداری در میان ذینفعان،  هدف این پژوهش تببین مدلی برای عوامل سازمانی اثرگذار بر افشای گزارش پایداری است. چنین مدلی می‌تواند برای متفکران حسابداری و مدیران شرکت‌ها در دستیابی به شناخت عوامل اثر گذار بر گزارش پایداری و ارتقای کیفیت آن مؤثر باشد. طی پژوهش عوامل سازمانی اثر گذار بر گزارشگری پایداری با تحلیل عاملی مرتبه اول به دست می آوریم، سپس در کنار سایر متغیرهای پژوهش، تأثیر عوال سازمانی بدست آمده را بر نمره افشای گزارشگری پایدار بدست می آوریم. سپس پیامدهای گزارشگری پایداری را با روش رگرسیون به ظاهر نامرتبط بدست می‌آوریم. نمونه پژوهش شامل اطلاعات مربوط به ۱۹۴ شرکت بورس اوراق بهادار تهران، برای سال‌های مالی ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰، که از ‏صورتهای مالی، گزارش مدیریت و اطلاعات کمیته حسابررسی گردآوری شده است. یافته های تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول نشان می دهد که بیست عامل می ‏توانند در گزارش پایداری موثر باشند. ما اثر این عوامل را بر نمره‌ی افشای گزارش ‏پایداری بدست آوردیم و سپس پیامد گزارشگری پایداری در قالب تأثیر بر بازدهی بررسی کردیم. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که عوامل اثر گذار بر گزارش پایداری در قالب هشت بعد اندازه شرکت، هیات مدیره، ساختار مالکیت، ساختار نظارتی و ساختار حاکمیت شرکتی، استراتژیک بودن صنعت، سود آوری و اهرم مالی طبقه بندی می‌شوند. همچنین رابطه متقابلی بین افشای گزارش پایداری و بازده حقوق صاحبان سهام وجود دارد. این نتایج می‌تواند به حسابداران و مدیریت در بهبود کیفیت گزارشگری پایداری و همچنین ارائه مستقل گزارش پایداری و پیوستن به جامعه ‏جهانی موثر باشد

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Corporate Characteristics Determining Sustainability Reporting

نویسندگان [English]

  • Sahar Yousefizadeh 1
  • Hossein Fakhari 2
1 Ph.D. of accounting, Department of Accounting, Faculty of Economic ‎Sciences, Mazandaran University, Babolsar, Iran‏
2 Professor, Department of Accounting, Faculty of ‎Economic Sciences, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
چکیده [English]

Considering the importance of sustainability reporting among stakeholders, this research aims to explain a model for internal organizational factors affecting sustainability reporting disclosure. Such a model can help account thinkers and company managers understand the factors influencing sustainability report quality. we obtain the organizational factors influencing sustainability reporting with first-order factor analysis, and then, along with other variables of the research, we obtain the effect of the obtained organizational factors on the disclosure score of sustainable reporting. Then we obtain the consequences of sustainability reporting with seemingly unrelated regression methods. The research sample also includes information related to 194 Tehran Stock Exchange companies, for the fiscal years 1390 to 1400, compiled from financial statements, management reports, and audit committee information. The findings based on the measurement model and first-order confirmatory factor analysis show that twenty factors can be effective in reporting sustainability. We have obtained the effect of these factors on the disclosure score of the sustainability report and then we have examined the consequences of sustainability reporting. The results show that the factors affecting the sustainability report are classified in the form of eight dimensions company size, board of directors, ownership structure, regulatory structure and corporate governance structure, strategicness of the industry, profitability, and financial leverage. Also, there is a reciprocal relationship between sustainability report disclosure and return on equity

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainability report
  • Influencing factors on sustainability report
  • Structural equation modeling
  • Seemingly unrelated regression
آرین پور، آرش؛ حساس یگانه، یحیی؛ باباجانی، جعفر. (۱۳۹۸). تحلیل عملکرد پایدار اجتماعی و تأثیر آن بر هزینه ‏سرمایه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. اقتصاد پولی مالی، ۲۶(۱۸)، ۱۵۵-۱۹۶.‏
احمد زاده، یونس؛ مران جوری، مهدی؛ علیخانی کشکک، رضیه؛ تقی پوریان گیلانی، یوسف. (۱۴۰۱). ارائه چارچوب گزارشگری پایداری ‏مبتنی بر ایجاد توازن بین انتظارات ذینفعان و ظرفیت‌های شرکت. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، 14(56)، 161-190‏.
اخترشناس، داریوش؛ خدامی پور، احمد؛ پورحیدری، امید. (۱۴۰۰). تدوین و ارزیابی موانع اجرا، افشا و ‏استانداردگذاری پایداری شرکتی در ایران. فصلنامه علمی حسابداری ارزشی و رفتاری، ۶ (۱۱)، ۲۴۹-۲۱۷. ‏
پورخانی ذاکله بری، مظفر؛ جهانشاد، آزیتا. (۱۴۰۰). ارائه الگو برای افشاء پایداری شرکتی و ارزیابی عوامل مرتبط ‏با تئوری مشروعیت بر گزارشگری آن. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، ۱۳(۴۹)، ۱۷۷-۲۰۴.‏
جلیلی، عادل؛ جعفری، مصطفی. (۱۴۰۰). توسعه پایدار: موفقیت یا عدم موفقیت در تولید ثروت، داستان اصلی ‏همین است. طبیعت ایران، ۶(۳)، ۱۴۲-۱۵۸. ‏
حسینی، سیدعلی؛ احمدی، شیما؛ سیلسپور، حسین. (1403). بررسی تاثیر ساختارهای راهبری شرکتی بر پذیرش، میزان و کیفیت گزارش‌های پایداری: کاربست روش مرور سیستماتیک. مطالعات تجربی حسابداری مالی، (), -.
حسینی، محمد جواد. (۱۳۹۸). توسعه پایدار در ماده پنجاه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. جغرافیا و روابط ‏انسانی، ۲(ویژه نامه زمستان ۲۰۲۰)، ۱-۷.  ‏
صالحی نیا، محسن؛  تامرادی، علی. (۱۴۰۰). تأثیر ارتباطات سیاسی بر سیاست های تأمین مالی. مجله پژوهش های ‏حسابداری مالی، ۱۱(۲)، ۱-۳۰.  ‏
عبدی، مصطفی؛ کردستانی، غلامرضا؛ رضازاده، جواد. (۱۳۹۹). گزارشگری پایداری: رتبه‌بندی محرک‌ها و ‏شاخص‌ها. پژوهش های تجربی حسابداری، ۱۰(۲). ۷۱-۱۱۴. ‏
فخاری، حسین؛ مهرابی، مهدی؛ یبلویی خمسلویی، مالک؛  قاسمی، احمد(۱۳۹۴). عوامل موثر بر گزارشگری ‏پایداری شرکتها، سومین کنفرانس بین المللی پژوهشهای کاربردی در مدیریت و حسابداری، تهران.‏
فرخی، مجتبی؛ غلامی‌جمکرانی، رضا؛ کاشانی‌پور، محمد؛ مهربان‌پور، محمد رضا؛ میثمی، حسین. (۱۳۹۹). ابعاد و ‏مولفه‌های کلیدی گزارشگری پایداری شرکتی با رویکرد اسلامی. معرفت اقتصاد اسلامی، ۲۲(۱۱)،۱۷۳-۱۹۰.  ‏
فوکردی، رحیم؛ محتاط، مینو. (۱۳۹۶). تعریف محتوای گزارش پایداری شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های ‏نفتی ایران: کاربرد کارت ارزیابی متوازن ‌و دیمتل خاکستری. مدیریت صنعتی، ۹(۴)،۷۳۵-۷۶۴. ‏
کریم رستمی زاده، کریم؛ درودی، هما؛ محمدی، علی. (۱۴۰۰). ارائه مدلی برای شناسایی مؤلفه‌های توسعه پایدار ‏صنعت آهن و فولاد با به‌کارگیری تکنیک‌های داده‌بنیاد و دیمتل فازی. مدیریت صنعتی، ۱۳(۳)، ۵۱۴-۵۳۶. ‏
گیوکی، اکبر؛ گرکز، منصور؛ صفری گرایلی، مهدی؛ معطوفی، علیرضا. (۱۴۰۲). تدوین و تبیین الگوی عوامل مؤثر برگزارشگری یکپارچه. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، 15(58)، 237-270.
محمدی صادق، سعید. (۱۳۹۹). مقایسه مولفه های توسعه پایدار و احقاق حقوق شهروندی درایران وافغانستان. ‏مطالعات شبه قاره، ۱۲(۳۸)،۲۱۵-۲۳۴. ‏
مصطفایی، پرستو؛ حسینی، سید علی. (۱۴۰۰). تحلیل محتوای کیفی گزارش مسئولیت اجتماعی شرکت ها با تأکید بر ‏ذینفعان اجتماعی. پژوهش های تجربی حسابداری، ۱۱(۳)،۷۹-۱۱۲.  ‏
معصومی، سید رسول؛ صالح نژاد، حسن؛ ذبیحی زرین کلایی، علی. (۱۳۹۷). شناسایی متغیرهای مؤثر بر میزان ‏گزارش پایداری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابرسی. ۱۸(۷۰) :۱۹۵-۲۲۱‏
معطوفی،‎ علیرضا؛ گلچوبی، محمد. (1396). بررسی رابطه مالکیت خانوادگی و سرعت تعدیل در میزان نگهداشت ‏وجه نقد: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه پژوهش های حسابداری مالی، 9(4)، 61-82.‏
مکی، تکتم؛ علویان پطرودی، سمیه سادات؛ اسدی، مرضیه؛ اقصائی، هلن؛ هاشمی، سید حسین. (۱۳۹۷). مقایسه ‏رویکردهای توسعه پایدار در ایران و سایر کشورها. پژوهش‌های محیط زیست، ۹(۱۷)،۱۷-۲۴. ‏
ملکیان، اسفندیار؛ فخاری، حسین؛ جفایی رهنی، منیر. (۱۳۹۸). بررسی تأثیر ویژگی های هیئت مدیره شرکت بر ‏میزان گزارشگری زیست محیطی، اجتماعی و راهبری شرکتی. دانش حسابداری، ۱۰(۲)، ۷۷-۱۲۲. ‏
مومنی، فرشاد؛ کمال، الهام؛ محمدخان پور اردبیل، رقیه. (۱۳۹۶). بررسی وضعیت توسعه پایدار در ایران با استفاده ‏از شاخص ردپای کربن. فصلنامه اقتصاد محیط زیست و منابع طبیعی، ۱(۱)،۶۵-۹۳. ‏
یوسفی زاده، سحر؛ فخاری، حسین. (1402). تبین ابعاد ومولفه های چارچوب گزارش پایداری با رویکرد دلفی فازی. حسابداری و منافع اجتماعی, 13(3), 37-62.
یوسفی‌زاده، ‌سحر. (۱۴۰۲). عوامل و محرک‌های داخل سازمانی موثر گزارشگری پایداری با رویکرد دلفی فازی. ‏پژوهش های معاصر در علوم مدیریت و حسابداری، 18(5)، 1-10‏.
Abdi, M., Kordestani, G., & Rezazadeh, J. (2020). Sustainability Reporting: Ratings of ‎Drivers and Indicators. Empirical Research in Accounting, 10(2), 71-114. (in Persian)‎
Ahmadzade, Y., Maranjory, M., Alikhani, R., & Taghipouryan, Y. (2022). Providing a Sustainability Reporting Framework based on Balancing Stakeholder Expectations and Company Capacity. Financial Accounting and Auditing Research, 14(56), 161-190. (in Persian)‎
Akhtarshenas D, Khodamipour A, Pourheidari O. (2021) Development and evaluation of ‎a model of implementation barriers, disclosure and standardization of corporate ‎sustainability in Iran. Journal of Value & behavioral Accounting, 6(11), 217-249. (in ‎Persian)‎
Alotaibi, M. M. (2020). Determinants of sustainability disclosure of Saudi listed companies. Journal ‎of Economics and Sustainable Development, 11(2), 83-97.‎
Amoako, K. O., Amoako, I. O., Tuffour, J., & Marfo, E. O. (2022). Formal and informal sustainability ‎reporting: An insight from a mining company’s subsidiary in Ghana. Journal of Financial Reporting ‎and Accounting, 20(5), 897-925.‎
Arian poor, Arash, Hassas Yeganeh, Yahya, & Babajani, Jafar. (2019). Analysis of Social ‎Sustainability Performance and its impact on the cost of equity in companies listed in Tehran Stock ‎Exchange. Journal of Monetry & Financial Economics, 26 (new)(17 ), 155-195. (in Persian)‎
Bebbington, J., & Larrinaga, C. (2024). The influence of Power’s audit society in environmental and ‎sustainability accounting. Qualitative Research in Accounting & Management, 21(1), 21-28.‎
Buallay, A., & Al-Ajmi, J. (2019). The role of audit committee attributes in corporate sustainability ‎reporting: Evidence from banks in the Gulf Cooperation Council. Journal of Applied Accounting ‎Research. 21(2). 249-264.‎
Carpenter, V. L., & Feroz, E. H. (2001). Institutional theory and accounting rule choice: an analysis of ‎four US state governments' decisions to adopt generally accepted accounting principles. Accounting, ‎organizations and society, 26(7-8), 565-596.  ‎
Costa, J., Cancela, D., & Reis, J. (2021). Neverland or tomorrowland? Addressing (In) compatibility ‎among the SDG pillars in Europe. International Journal of Environmental Research and Public ‎Health, 18(22), 11858.‎
Dhahri, S., & Omri, A. (2018). Entrepreneurship contribution to the three pillars of sustainable ‎development: What does the evidence really say?. World Development, 106, 64-77.‎
Erin, O., Adegboye, A., & Bamigboye, O. A. (2022). Corporate governance and sustainability ‎reporting quality: evidence from Nigeria. Sustainability Accounting, Management and Policy ‎Journal, 13(3), 680-707.‎
Fakhari, H., Mehrabi, M., Yabloui Khamsloui, M., and Ghasemi, A. (2014). Factors affecting ‎corporate sustainability reporting, the third international conference on applied research in ‎management and accounting, Tehran. (in Persian)‎
Farisyi, S., Musadieq, M. A., Utami, H. N., & Damayanti, C. R. (2022). A systematic literature ‎review: Determinants of Sustainability Reporting in developing countries. Sustainability, 14(16), ‎‎10222‎
Farkhi, M., Gholami Jamkarani, R., Kashanipour, M., Mehrabanpour, M. R., & Maithami, H. (2020). ‎Dimensions and key components of corporate sustainability reporting with an Islamic approach. ‎Knowledge of Islamic Economics, 22(11), 173-190. (in Persian)‎
Fisch, J. E. (2018). Making sustainability disclosure sustainable. Geo. LJ, 107, 923.‎
Fukardi, R., & Moatev, M. (2017). Definition of the content of the sustainability report of ‎Iran's National Company for Refining and Distribution of Petroleum Products: Application ‎of Balanced Assessment Card and Dimetal Gray. Industrial Management, 9(4), 735-764. ‎‎(in Persian)‎
Gallego-Alvareza, I., and E. Ortas. 2016. Corporate environmental sustainability reporting in the ‎context of national cultures: A quantile regression approach. International Business Review. 26 (2). ‎‎337-353.‎
Gioki, Akbar, Gerkaz, Mansour, Safari Graili, Mehdi, Matofi, Alireza. (2023). Compilation and explanation of the model of effective factors of integrated organization. Financial accounting and auditing research, 15(58), 237-270. (in Persian)‎
Hasan, A., Hussainey, K., & Aly, D. (2022). Determinants of sustainability reporting decision: ‎evidence from Pakistan. Journal of Sustainable Finance & Investment, 12(1), 214-237.‎‏
Herold, M. H. (2018). Demystifying the link between institutional theory and stakeholder theory in ‎sustainability reporting. Economics, Management and Sustainability, 3(2), 6-19. ‎
Hosseini, M. J. (2019). The Sustainable Development In Article Fifty of Constitution of ‎Islamic Republic of Iran. Geography and Human Relationships, 2(Supplement winter ‎‎2020), 1-7. (in Persian)‎
Hosseini, S. A., ahmadi, S., & Seilsepoor, H. (2024). Investigating the Impact of Corporate Governance structures on Adoption, Quantity and Quality of Sustainability Reports: Using Systematic Review. Empirical Studies in Financial Accounting, (), -.(in Persian)‎
Ibatova, A., Sitdikov, F & Klychova, G. (2018). Reporting in the area of sustainable development with ‎information technology application.‎‏ ‏Management Science Letters , 8(7), 785-794.‎
IFRS. (2021). About the International Accounting Standards Board.   ‎https://www.ifrs.org/groups/international-sustainability-standards-board/‎
Jalili, A., & Jafari, M. (2021). "Success or failure in wealth creation" This is the main ‎story.Strategic Goal Setting in Climate Change. Iran Nature, 6(3), 142-142. (in Persian)‎
KMPG.‎‏ ‏‎(2021). Unlock ESG opportunities to enhance trust, mitigate risk and create new value, starting ‎now. https://home.kpmg/xx/en/home/insights/2021/11/sustainability-reporting-climatechange-‎issb.html
Kwarcińska, A. (2020). Reporting problems of corporate social responsibility. Economics and Law, ‎‎19(3), 523–532. ‎
Lee, K.-H., Herold, D. M., & Yu, A. (2016). Small and Medium Enterprises and Corporate Social ‎Responsibility Practice: A Swedish Perspective. Corporate Social Responsibility and Environmental ‎Management, 23(2), 88-99.‎
Lozano, R. (2015). A holistic perspective on corporate sustainability drivers. Corporate social ‎responsibility and environmental management, 22(1), 32-44.‎
Mahmood, Z., Kouser, R., & Masud, M. A. K. (2019). An emerging economy perspective on ‎corporate sustainability reporting – main actors’ views on the current state of affairs in Pakistan. ‎Asian Journal of Sustainability and Social Responsibility, 4(1), 1-31‎
makky, T., Alavian petroody, S. S., Asadi, M., Aghsaei, H., & Hashemi, S. H. (2018). ‎Comparison of Sustainable Development Approaches in Iran and Other Countries. ‎Environmental Researches, 9(17), 17-24. (in Persian)‎
Malekian, E., Fakhari, H., & Jafaei Rahni, M. (2019). Impact of Board of Directors' ‎Characteristics on Environmental, Social, and Corporate Governance Reporting. Journal of ‎Accounting Knowledge, 10(2), 77-112. (in Persian)‎
Man, M., Bogeanu-Popa M-M. (2020). Impact of Non-Financial Information on Sustainable Reporting ‎of Organisations’ Performance: Case Study on the Companies Listed on the Bucharest Stock ‎Exchange. Sustainability, 12(6), 2179. ‎
Masoumi, S. R., Saleh Nejad, H., & Zabihi Zarin Kalaei, A. (2018). Identifying the effective ‎variables on the level of sustainability reporting of companies admitted to the Tehran ‎Stock Exchange. Audit knowledge. 18(70): 195-221. (in persian)‎
Masum, M. H., Latiff, A. R. A., & Osman, M. N. H. (2020). Voluntary reporting, sustainable ‎reporting and transition economy. International Business and Accounting Research Journal, 4(2), ‎‎81-88.‎
Matoufi‏ ‏A. L., Golchoubi, M. (2018). The Effect of Family Ownership on Speed of ‎Adjustment of Cash Holding: Evidence from Tehran Stock Exchange, Journal of Financial ‎Accounting Research, 9(4), 61-82. (in Persian)‎
Mohammadisadegh, S. (2020). Comparative Comparison of the Components of Sustainable ‎Development and the Recognition of Citizenship Rights in Iran and Afghanistan. Journal ‎of Subcontinent Researches, 12(38), 215-234. (in Persian)‎
Momeni, F., Kamal, E., & MohammadKhanpour Ardebil, R. (2017). Assessment status of ‎Sustainable Development in Iran Using Carbon FootprintIndex. Journal of Environmental ‎and Natural Resource Economics, 1(1), 65-93. (in Persian)‎
Mostafaei, P., & Hosseini, S. A. (2021). Qualitative Content Analysis of Corporate Social ‎Responsibility Reports with Emphasis on Social Stakeholders. Empirical Research in ‎Accounting, 11(3), 79-112. (in Persian)‎
Petrescu, A. G., Bilcan, F. R., Petrescu, M., Holban Oncioiu, I., Türkeș, M. C., & Căpuşneanu, S. ‎‎(2020). Assessing the benefits of the sustainability reporting practices in the top Romanian ‎companies. Sustainability, 12(8), 3470.‎
Pourkhani Z. B., Mozafar, and Jahanshad, A. (2021). Provide a Model for Exposing Corporate ‎Sustainability and Evaluating Factors Related to Its Organizing Legitimacy Theory. ‎Financial Accounting and Auditing Research, 13(49), 177-204. (in Pesian)‎
Rostamizadeh, ,. K., Doroudi, H., & Mohammadi, A. (2022). Presenting a Model for ‎Identifying the Factors and Components of Sustainable Development in the Iron and Steel ‎Industry by Fuzzy DEMATEL and Grounded Data Techniques. Industrial Management ‎Journal, 13(3), 514-536. (in Persian)‎
Ruiz-Blanco, S., Romero, S., & Fernandez-Feijoo, B. (2022). Green, blue or black, but ‎washing–What company characteristics determine greenwashing?. Environment, Development ‎and Sustainability, 24(3), 4024-4045‎.
Salehinia, M, & Tamradi, A. (1400). The effect of political communication on financing ‎policies. Financial Accounting Research Journal, 11(2), 1-30. (in Persian)‎
Sardianou, E., Stauropoulou, A., Evangelinos, K., & Nikolaou, I. (2021). A materiality analysis ‎framework to assess sustainable development goals of banking sector through sustainability ‎reports. Sustainable Production and Consumption, 27, 1775-1793.‎
Sisaye, S. (2021). The influence of non-governmental organizations (NGOs) on the development of ‎voluntary sustainability accounting reporting rules. Journal of Business and Socio-economic ‎Development, 1(1), 5-23‎‏.‏
Tavares, M. D. C. D. C., & Dias, A. P. (2018). Theoretical Perspectives on Sustainability Reporting: A ‎Literature Review. Chapters.‎
Tilling, Matthew V. (2004). Some Thoughts on Legitimacy Theory in Social and Environmental ‎Accounting. Social and Environmental Accountability Journal, 24(2), 3-7.‎
‏Whittingham, K. L., Earle, A. G., Leyva-de la Hiz, D. I., & Argiolas, A. (2023). The impact of ‎the United Nations Sustainable Development Goals on corporate sustainability reporting. BRQ ‎Business Research Quarterly, 26(1), 45-61.‎
Yañez, P., Sinha, A., & Vásquez, M. (2019). Carbon footprint estimation in a university campus: ‎Evaluation and insights. Sustainability, 12(1), 181-211.‎
Yousefizadeh, S., & fakhari, H. (2023). Explaining Dimension and Components of Sustainability Reporting, With a fuzzy Delphi approach. Journal of Accounting and Social Interests, 13(3), 37-62. (in Persian)‎
Yousefizadeh, Sahar. (2023). Factors and effective intra-organizational drivers of sustainability reporting with the fuzzy Delphi approach. Contemporary researches in management and accounting sciences, 18(5), 10-1. (in Persian)‎