تبیین اثر افشای یکپارچه مدل کسب‌وکار برخصوصیات کیفی و سودمندی اطلاعات حسابداری باتوجه به نقش میانجی ویژ‌گی‌های شرکت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری حسابداری، گروه حسابداری، دانشکده اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 ستادیار، گروه حسابداری، دانشکده اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

3 استاد، گروه حسابداری، دانشکده اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

هدف این پژوهش بررسی اثر افشای یکپارچه مدل‌های کسب‌و‌کار بر خصوصیات‌کیفی و سودمندی اطلاعات حسابداری می‌باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، هم‌بستگی و پس رویدادی است. نمونه آماری پژوهش شامل 109 شرکت از شرکت‌های عضو بورس اوراق‌بهادار تهران طی دوره زمانی 1392 الی 1399 است که برمبنای روش حذف سیستماتیک انتخاب شدند. برای بررسی و تحلیل دادها، از نرم افزار‌های ایویوز و اسمارت پی‌ال‌اس و از روش حداقل مربعات جزئی استفاده شده‌است. باتوجه به مناسب‌ بودن روایی و پایایی ترکیبی، شدت روابط بین متغیرهای اندازه‌گیری، معنی‌دار بودن تمام مسیرهای مدل ساختاری و برازش کلی مدل بر‌مبنای شاخص نیکویی برازش، نتایج پژوهش نشان داد که افشای داوطلبانه مدل‌های کسب‌و‌کار به صورت مستقیم بر خصوصیات‌کیفی و سودمندی‌اطلاعات حسابداری اثر معناداری ندارد. اما از طریق متغیر میانجی ویژگی‌های شرکت ( شامل: اندازه شرکت‌، بازدهی دارایی‌ها، ساختار سرمایه، عمر شرکت و اهرم مالی) بر سودمندی  حسابداری اثر مثبت و معنادار و  بر خصوصیات‌کیفی اطلاعات حسابداری اثر منفی و معنادار دارد. همچنین ویژگی‌های شرکت بر سودمندی  حسابدرای اثر مثبت و معنادار و از سویی بر ویژگی‌های کیفی اطلاعات حسابداری اثر منفی و معنادار دارد. لذا به طور کلی افشای یکپارچه مدل‌های کسب‌و‌کار از طریق نقش میانجی ویژگی‌های شرکت بر خصوصیات ‌کیفی و سودمندی  حسابدرای تاثیر دارد.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Explaining the Effect of Integrated Business Model Disclosure on the Quality and Usefulness of Accounting Information with the Mediating Role of the Corporate Characteristics

نویسندگان [English]

  • Gahfur Sharifzadeh 1
  • Ghodratalah Barzagar 2
  • Yahya Kamyabi 3
1 Accounting PhD Graduated, Department of Accounting, Faculty of Economics and Administration, Mazandaran University, Babolsar, Iran
2 Assistant Professor, Department of Accounting, Faculty of Economics and Administration, Mazandaran University, Babolsar, Iran.
3 Professor, Department of Accounting, Faculty of Economics and Administration, Mazandaran University, Babolsar, Iran
چکیده [English]

The purpose of this research is to investigate the effect of integrated disclosure of business models on the qualitative characteristics and predictive power of accounting information. This research is practical in terms of purpose and correlational and post-event in terms of method. The statistical population of the research includes 109 companies in the Tehran Stock Exchange during the period from 2012 to 2019. The sample members were selected based on the systematic elimination method. To check and analyze the data, E-views and Smart PLS software and partial least squares method were used. Considering the appropriateness of combined validity and reliability and the intensity of the relationships between the measurement variables and the significance of all paths of the structural model and the overall fit of the model based on the goodness of fit index, the research results have shown that the voluntary disclosure of business models has a direct effect on the predictive power and qualitative characteristics of information. Accounting has no significant effect. But indirectly, the voluntary disclosure of the business model through mediating variables of some company characteristics has a positive and significant effect on the ability to predict accounting information. Also, the integrated voluntary disclosure of business models indirectly has a negative and significant effect on the qualitative characteristics of accounting information. Therefore, in general, the integrated disclosure of business models indirectly (according to the size of the companies, the rate of return on assets, the capital structure, the life of the company and financial leverage) has an effect on the predictive power and the qualitative characteristics of accounting information.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Voluntary Disclosure of Business Models
  • Predictive Ability of Accounting Information
  • Qualitative Characteristics of Accounting Information

مراجع

ابوالفتحی، حسن؛ نوراله زاده، نوروز؛ جعفری، سیده محبوبه؛ خسروی، نگار(1400). بررسی پیامدهای اقتصادی کیفیت گزارشگری یکپارچه باتوجه به نقش ویژگی‎های شرکتی. پژوهش‌های تجربی حسابدرای، 11(40)، 235-262.
اسدی، لیلا؛ واعظ، سیدعلی؛ جرجرزاده، علیرضا؛ کعب‌عمیر، احمد(1400). مسئولیت‌پذیری ‌اجتماعی و ارزش‌آفرینی‌نقدی با تاکید بر نقش‌تعدیلی استراتژی‌کسب‌وکار. پژوهش‌های تجربی حسابدرای، 12(43)، 27-68.
ساسانی، مهران؛ مرادی، محمد؛ قنبرزاده، مجتبی(1399). ارائه الگوی گزارشگری‌مالی مبتنی بر مدل کسب‌وکار(BM). مدیریت بازرگانی، 4(12)، 976-1005.
 ستایش، محسن؛ مهتری، زینب(1397). چارچوبی برای کلیات مبانی نظری گزارشگری یکپارچه در ایران. پژوهش‌های حسابداری مالی، 11(36)، صفحه 85-106.
شورورزی، محمد رضا؛  نیکومرام، هاشم(1389). طراحی و تبیین مدلی برای ارزیابی کیفیت سود با استفاده از خصوصیات کیفی مفاهیم نظری گزارشگری‌مالی در ایران. تحقیقات حسابداری. انجمن حسابداری ایران، 2(7)، 110-127.
فطرس، محمدحسن؛ بیگی، تورج(1388). الگوهای اندازه‌گیری سرمایه‌فکری با نگاه به بخش خدمات. پژوهش‌گاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی پرتال جامع انسانی،3(20)، 1-7.
قنبرزاده، مجتبی(1401). کندوکاو تحلیلی در گزارشگری‌مالی مدل کسب‌وکار با استفاده از منطق فازی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 29(1)، 173-212
 قنبرزاده، مجتبی(1400). افشای الگوی کسب‌وکار: رویکرد ذینفع محور برای بهبود محتوای اطلاعاتی گزارشگری‌مالی. رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 2 (55)، 114-92.
 قنبرزاده، مجتبی؛ هاشمی دهکردی، سیدجمال؛ وصال، علی(1400). تبیین الگویی برای افشای داوطلبانه اطلاعات مالی و غیرمالی مدل‌های کسب‌وکار. چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، 4(39)،20-69.
کردستانی، غلامرضا؛ حسین، راستگویان(1399). ارتباط افشای مدل کسب‌وکار با ارزش بازار سهام شرکت. حسابداری مدیریت، 13(46)، 173-185.
کردستانی، غلامرضا؛ موسویان خلیل آباد، سیدحمیدرضا(1392). رقابت بین سرمایه‌گذاران آگاه برای کسب اطلاعات محرمانه و قیمت گذاری و عدم تقارن اطلاعاتی. فصلنامه مدیریت داریی و تامین مالی، 2(33) 127-144.
مهرآذین، علیرضا؛ عباس نژاد، فاطمه(1392). اثر محافظه کاری و افشا بر هزینه سرمایه سهام عادی. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 3(9)، 90-110.
میرمحمدی، زهره؛ تالانه، عبدالرضا(1400). شناسائی سنجه‌های غیرمالی باروش تحلیل  تم بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 28(1)، 161-180.
Asadi, L., Waez, S., Jarjarzadeh, A., & Kaabamir, A.(2022). Corporate Social Responsibility and Cash  Value Creation by Emphasizing the Moderating Role of Business Strategy. Empirical Research in Accounting, 12(43), 27-68. (In Persian)
Barua, A. (2006). Using the FASB’S  qualitative  characteristics in earning quality measures. http://etd.lsu.edu, Working paper, [online], 15 , 2013.
Chen, C. W., Collins, D. W., Kravet, T. D., & Mergenthaler, R. D. (2018). Financial statement comparability and the efficiency of acquisition decisions. Contemporary Accounting Research, 35(1), 164-202.
De Franco, G., Kothari, S.  P., & Verdi, R. S. (2011). The benefits of financial statement comparability. Journal of Accounting Research, 49(4), 895-931.
Disle, C., Périer, S., Bertrand, F., Gonthier-Besacier, N., and Protin, P.H. (2016). Business Model and Financial Reporting: How has the Concept Been Integrated into the IFRS Framework? Comptabilité Contrôle Audit, 22(1), 85-119.
EFRAG, ‘Getting a better Conceptual Framework-The asset/liability approa c h: http:// www.efrag.org/files/Conceptual%20Framework%2020 13/130911_ CF_Bulletin_Asset-Liability_-_final.pdf. 2013b
Fitras, M. H. & B. Toraj  (2008). Intellectual capital measurement models with a view to the service sector. Research Institute of Humanities and Cultural Studies, Comprehensive Human Portal, 3(20), 1-7. (In Persian)
FRC(2016) Lab project report: Business model reporting, England, Financial Reporting Council.
Habib, A., Hasan, M. M., & AlHadi,  A.  (2017).  Financial statement comparability and corporate cash holdings. Journal of Contemporary Accounting & Economics, 13(3), 304-321.
Hikmat H. Hassana, Yasser A. AL-Rawib, Satam S. Husseinc, a,bUniversity of Anbar, cUniversity of Tikrit, The Effect of Business Model and Strict Accounting Uniformity on Qualitative Characteristics of Accounting Information: International Journal of Innovation, Creativity and Change. www.ijicc.net, 14( 2), 127-134.(2020).
IASB (2010) Managementcommentary, practicestatement .London: Intern ational  Accounting Standards Board.
IIRC, (2013) Business Model Background Paper For IR, Britani, IIRC.
IIRC,(2011). Towards Integrated Reporting: Communicating Value in the 21st Century. London: International Integrated Reporting Council.
IIRC,(2013a).  Consultation draft of the international   framework. London: International Integrated Report Council.
Jones, Richard C. (2014) " Considering an Entity’s Business Model in Financial Reporting" Austin Journal of Accounting Audit and Finance Management,1(1), 1-5.
Kılıç, M. and Kuzey, C. (2018), "Assessing current company reports according to the IIRC integrated reporting framework", Meditari Accountancy Research,(26 ) 2, 305-333. https://doi.org/10.1108/MEDAR-04-2017-0138
Kurdestani, Gh., & Hossein, R. (2019). The relationship between business model disclosure and the company's stock market value. Management Accounting, 13(46), 173-185. (In Persian)
Kurdestani, Gh., & Mousavian Khalilabad, S. H. (2012). Competition among knowledgeable  investors to obtain confidential information and pricing and information asymmetry. Quarterly Journal of Management and Financing, 2(33), 127-144. (In Persian)
Lee, K. W., &   Yeo, G, H. H.  (2016). The association between   integrated reporting and firm valuation. Review of Quantitative Finance and Accounting, 47(4), 1221-1250. 
Leisenring, J., Linsmeier, T., Schipper, k., & Trott, E. (2012). Business-model (intent)-based accounting. Accounting and Business Research, 42(3), 329-344.
Lennard, Andrew(2007) "Stewardship and the Objectives of Financial Statements: A Comment on IASB’s Preliminary Views on an Improved Conceptual Framework for Financial Reporting: The Objective of Financial Reporting and Qualitative Characteristics of Decision-Useful Financial Reporting Information" Accounting in Europe, 1,(4), 51-66.
Macias, H. A., & Farfan, Lievano, A. (2017). Integrated reporting as a strategy for firm growth: multiple case study in Colom bia. Meditari Accountancy Research, 25(4), 605-628.
Mehrazin, A., &  Abbas, N. F.  (2012). The effect of conservatism and disclosure on the cost of capital of common stock. Experimental Accounting Research, 3(9), 90-110. (In Persian)
Melegy, M., & Alain,  A.  (2020). Measuring the effect of disclosure quality of integrated business reporting on the predictive power of accounting inform ation and firm value.Management Science Letters , 10(6), 1377-1388.
Michaïlesco, C. (2009). Qualité  de l’information comptable. In Encyclopédie de comptabilité, con­trôle de gestion et audit (Ed, Colasse, B.). Paris: Economica, 1219-1229.
Michalak, Jan, Rimmel, Gunnar, Beusch, Peter& Jonall, Kristina (2017) "Business Model Disclosures " Journal of Business Models, 1(5), 51-73.
Mirmohammadi,  Z., & Talaneh, A.  (2021). Identification of  Nonfinancial  Measures through Thematic Analysis Identifying Non-Financial Measures Based on Thematic AnalysisMethod. Accounting and Auditing Review,  28(1), 161-180. (in Persian)
Osterwalder, A., Pigneur, Y., &  Tucci, C. L. (2005). Clarifying Business Models:   Origins,  Present and Future of the Concept. Communications of the Association for InformationSystems, Lausanne, 16, 1-25.
Qanbarzadeh, M. H.,  Dehkordi, S. J., & Vasal, A. (1400). Explaining a model for voluntary disclosure of  financial and non-financial information of business models. Accounting and Management Perspectives, 4(39), 20-69. (In Persian)
Qanbarzadeh, M.  (2021). Business model disclosure: a stakeholder-oriented approach to improve the information content of financial reporting. New research approaches in management and accounting, 2 (55), 114-92. (In Persian)
Qanbarzadeh, Mojtabi (2022).  Analytical exploration of  business model financial reporting using fuzzy logic.  Accounting and Auditing Reviews,  29(1), 173-212. (In Persian)
Scarpellini, S.(2022), Department of Accountingand Finance, CIRCE Research Institute, University of Zaragoza, Faculty of Economicsand Business, Gran Vía, 2, ES- 50005Zaragoza, Spain. Email: sabina@unizar.es.
Sassani, M., Moradi, M., &  Qanbarzadeh, M. (2019). Providing financial reporting model based on business model (BM). Business Management, 4(12), 976-1005. (In Persian)
Satish, M., &  Mahtari, Z.  (2017).  A framework for general theoretical foundations of integrated reporting in Iran. Financial Accounting Research, 11(36),  106-85. (In Persian)
ShivaKumar, L(2013). ‘The role of financial reporting in contracting’, Accounting and Business Research,( 43) 4, 125-147.
Shurvarzi,  M. R., & N. Hashem (1389). Designing and explaining a model to evaluate the quality of profit using the qualitative characteristics of the theoretical concepts of financial reporting in Iran. Accounting research. Iranian Accounting Association, 2(7), 110-127. (In Persian)
SingletonGreen, B. (2014). Should financial reporting reflect firms’ business models? What accounting can learn from the economic theory of the firm. Journal of Management & Governance, 18(3), 697-706.
Singleton-Green, Brian(2012) "Should financial reporting reflect firms’ business models? What accounting can learn from the economic theory of the firm, Journal of Management & governance, 3(18), 697-706.
Teece, D.J. (2010). Business Models, Business Strategy and  Innovation. Long Range Planning, 43, 172-194.
Wu, W. W. (2010). Linking Bayesian networks and PLS path modeling for causal analysis. Expert Systems with Applications, 37(1), 134-139.
Zaini, S., Sharma, U., Samkin,G., & Davey, H. (2020). Impact of ownership structure on the level of voluntary disclosure: a study of listed family-controlled companies in Malaysia. Accounting Forum, 44(1), 1-34.
Zhong, Y., & Li, W.  (2017). Accounting conservatism: A literature review. Australian Accounting Review, 27(2), 195-213.
 Zhou,  S., Simnett, R., & Green, W. (2017). Does integrated reporting matter to the capital market?. Abacus, 53(1), 94-132.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 آذر 1401
  • تاریخ بازنگری: 02 اردیبهشت 1402
  • تاریخ پذیرش: 01 خرداد 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار