ارزیابی ابعاد اکتشافی حسابداری دادگاهی: فرآیند فازی دو مرحله‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حسابداری ، واحد کاشان،دانشگاه آزاد اسلامی،کاشان ،ایران

2 استادیار گروه حسابداری، واحد کاشان، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران

3 دانشیار گروه حسابداری، واحد بندرگز، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرگز، ایران.

چکیده

حسابداری در مرحله‌ی گذار از رویکردهای کلاسیک به حوزه‌ای از فرآیندهای مدرن قرار دارد تا بتواند پاسخگویی انتظارات اجتماعی باشد. حسابداری دادگاهی به عنوان نقطه جدیدی از  کارکردهای  حرفه‌ای به دنبال پیوند جنبه‌های قانونی و نظارتی با عملکردهای فنی به منظور ارائه گزارش به ذینفعان می‌باشد. هدف این پژوهش ارزیابی ابعاد اکتشافی حسابداری دادگاهی براساس فرآیند فازی دو مرحله‌ای می‌باشد. این پژوهش از حیث روش شناسی اکتشافی؛ توسعه‌ای و ترکیبی محسوب می‌شود. در این پژوهش جهت جمع‌آوری داده‌ها در بخش کیفی از مصاحبه استفاده می‌شود و در بخش کمی از طریق پرسشنامه‌های مقایسه زوجی، از فرآیند فازی سازی دو مرحله‌ای برای تعیین ابعاد زمینه‌ای حسابداری دادگاهی در بازار سرمایه بهره برده است. جامعه هدف در بخش کیفی ۱۳ نفر از متخصصان دانشگاهی بودند که چه به لحاظ علمی و چه به لحاظ تجربی، خبره تلقی می‌شدند. نمونه‌گیری در بخش روش شناسی کیفی، نمونه‌گیری نظری و نحوه تعیین نمونه گلوله برفی بود. اما جامعه هدف در بخش کمی ۵۰ نفر از مدیران مالی شرکت‌های بورسی و کارشناسان رسمی دادگستری بودند، که براساس تجربه‌های کاری و سطح دانش فنی و تخصصی از طریق نمونه‌گیری همگن انتخاب شدند. نتایج پژوهش در بخش کیفی از وجود ۳ مقوله؛ ۶ مولفه و ۳۹ مضمون مفهومی در قالب یک مدل ۶ ضلعی حکایت داشت که طی سه مرحله کدگذاری در تحلیل نظری داده بنیاد کسب گردید. همچنین نتایج در بخش کمی نشان داد، مولفه‌ نظارت‌های نهادی، کارکردی‌ترین زمینه‌ی حسابداری دادگاهی در سطح شرکت‌های بازار سرمایه تلقی می‌شود. نتیجه کسب‌شده گویایی این واقعیت است که نظارت‌های نهادی در ساختار حاکمیت شرکتی به حوزه‌ی حسابداری دادگاهی در جهت کاهش بار حقوقی و قضایی عملکردهای مالی کمک شایان توجهی می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluating the Exploratory Dimensions of Forensic Accounting: Two-Stage Fuzzy Process

نویسندگان [English]

  • Ali mohammad Khanaki 1
  • Ali Akbar Farzinfar 2
  • Mehdi Safari gerayli 3
  • Meysam Arabzadeh 2
1 Department of Accounting, Kashan Branch, Islamic Azad University, Kashan,Iran
2 Assistant Professor, Department of Accounting, Kashan Branch, Islamic Azad University, Kashan,Iran
3 Associate Professor, Department of Accounting, Bandargaz Branch, Islamic Azad University, Bandargaz, Iran
چکیده [English]

Accounting is in the transition phase from classical approaches to a field of modern processes that can meet social expectations. Forensic accounting as a new point of professional functions seeks to link legal and regulatory aspects with technical functions in order to provide reporting to stakeholders. The purpose of this research is evaluating the exploratory dimensions of forensic accounting based on a two-stage fuzzy process. This research in terms of exploratory methodology; It is considered developmental and mixed method. In this research, interviews are used to collect data in the qualitative part, and in the quantitative part, through pairwise comparison questionnaires, the two-stage fuzzy process is used to determine the underlying dimensions of forensic accounting in the capital market. The target population in the qualitative section was 13 academic specialists who were considered experts, both scientifically and empirically. Sampling in the field of qualitative methodology was theoretical sampling and how to determine the snowball sample. Research results in the qualitative part of the existence of 3 categories; 6 components and 39 conceptual themes were presented in the form of a hexagonal model, which was obtained during three stages of coding in the theoretical analysis of the foundation data. The results in the quantitative section also showed that the component of institutional oversight is considered to be the most effective component in the development of court accounting

کلیدواژه‌ها [English]

  • Forensic Accounting
  • Two-Stage Fuzzy Process
  • Institutional Oversight
منابع
اسدی، حمید؛ مهدوی‌پور، اعظم؛ رضوانی، سودابه. (1398). مفهوم و جایگاه تنظیم‌گری اقتصادی با تأکید بر پاسخگویی به جرایم بورسی، پژوهش‌نامه حقوق اسلامی، 20(50): 473-498.  10.30497/LAW.2020.2697
امینیان، ابوالفضل؛ تحریری، آرش. (1401). ارائه مدل کیفیت حسابداری دادگاهی در ایران براساس مدل‌سازی ساختاری تفسیری ( ). دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 11(43): 253-274.
آیت، علیرضا. (1398). توجیه رسیدگی افتراقی برای جرائم اقتصادی: تهدید جرم یا خطر مرتکب؟، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، 8(28): 239-267.  https://doi.org/10.22054/jclr.2019.35507.1755 
تورچی، محمود؛ لاری‌دشت‌بیاض، محمود. (1400). بررسی رابطه بین لحن گزارش فعالیت هیئت مدیره و پیش‌بینی ورشکستگی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهش‌های تجربی حسابداری، 11(2): 137-۱۵۸.  10.22051/jera.2020.26805.2463.
دیانتی‌دیلمی، زهرا؛ سلطانی، اصغر؛ عمرانی، حامد. (۱۳۹۷). تدوین برنامه درسی کارشناسی ارشد رشته حسابداری قضایی (دادگاهی) و ضد تقلب، دو فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، ۳(۵): ۱۰۰-۴۱ . 10.29252/aapc.3.5.41.
سجادی، سیدحسین؛ کاظمی، توحید. (1395). الگوی جامع گزارشگری مالی متقلبانه در ایران به روش نظریه پردازی زمینه بنیان، پژوهش های تجربی حسابداری، 6(3): 185-204.  10.22051/JERA.2016.2542.
شریفی، سمیه؛ واعظ، سیدعلی؛ بصیرت، مهدی. (1400). توسعه پارادایم حسابداری قضایی در نوسان‌پذیری سطح حفاظت از منافع سهامداران در بین شرکت‌ها: تحلیلی مبتنی بر آزمون نظریه ثرندایک، حسابداری مدیریت، 14(48): 69-86.
کلالیان‌مقدم، هما؛ مهارتی، یعقوب؛ اشرفی، مجید؛ خوراکیان، علیرضا. (1399). شناسایی عوامل مؤثر بر تشخیص فرصت‌ها برای خلق ارزش اجتماعی در ایران: نظریه‌پردازی داده‌بنیاد با رویکرد ظاهرشونده (گلیزری)، علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، 17(1): 141-87.
میرسعیدی، سیدمنصور؛ جوانمردی، محمد. (1395). تحلیل جرم اظهارنظر غیرقانونی بازرس و حسابرس نسبت به اطلاعات مالی ارائه‌شده، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، 5(16): 117-148. https://doi.org/10.22054/jclr.2016.6761.
Refrences
Alaoubi, A; Almomani, M, A. (2021). The Moderating Effect for Forensic Accounting on the Relationship between corporate Governance and Quality of Accounting Information in The Jordanian Public Shareholding Companies, International Journal of Academic Research in Accounting Finance and Management Sciences, 11(2): 47–61.
Alshurafat, H; Al Shbail, M.O. and Mansour, E. (2021). Strengths and weaknesses of forensic accounting: an implication on the socio-economic development, Journal of Business and Socio-economic Development, https://doi.org/10.1108/JBSED-03-2021-0026
Aminian, A; tahriri, A. (2022). Presenting a Model of Forensic Accounting Quality in Iran based on Interpretive Structural Modelling(ISM). Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 11(43): 253-274. (In Persian)
Asadi, H; Mahdavipoor, A; Rezvani, S. (2020). The Concept and Position of Economic Regulation with Emphasis on Accountability for Exchange crimes. The Journal of Islamic Law Research, 20(2): 473-498. 10.30497/law.2020.2697 (In Persian)
Awolowo, I. F; (2014). The Relevance of Forensic Accounting in Mitigating the Audit Expectation Gap. s.l; University of Portsmouth.
Ayat, A. (2019). Justifying differential treatment for economic crimes: the threat of crime or perpetrator's risk? Journal of Criminal Law Research, 8(28): 239-267https://doi.org/10.22054/jclr.2019.35507.1755 .(In Persian)
Bhasin, M, L. (2015). Corporate Governance and Forensic Accountants' Role: Global Regulatory Action Scenario, International Journal of Accounting Research, 1(1): 210-245. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2676468
Bishop, C, C; DeZoort, T; Hermanson, D, R. (2017). The Effect of CEO Social Influence Pressure and CFO Accounting Experience on CFO Financial Reporting Decisions, AUDITING: A Journal of Practice & Theory, 36(1): 21–41. https://doi.org/10.2308/ajpt-51507
Botes, V. and Saadeh, A. (2018). Exploring evidence to develop a nomenclature for forensic accounting, Pacific Accounting Review, 30(2): 135-154. https://doi.org/10.1108/PAR-12-2016-0117
Charmaz, K. (2011). Grounded theory methods in social justice research. The Sage handbook of qualitative research, 4(3): 359-380.
Clavería Navarrete, A. and Carrasco Gallego, A. (2022). Forensic accounting tools for fraud deterrence: a qualitative approach, Journal of Financial Crime, https://doi.org/10.1108/JFC-03-2022-0068
Davidson, R, H. (2021). Who did it matters: Executive equity compensation and financial reporting fraud, Journal of Accounting and Economics, https://doi.org/10.1016/j.jacceco.2021.101453
Dianati Deilami Z, Soltani A, Omrani H. (2018). Curriculum Development: A Master's Degree Program in Anti Fraud and Forensic Accounting. Journal of Value & Behavioral Accounting, 3(5): 41-100 https://sid.ir/paper/260484/fa. (In Persian).
Digabriele, J, A; Heitger, L; Riley, R, A. (2020). A Synthesis of Non-Fraud Forensic Accounting Research, Journal of Forensic Accounting Research, 19(34): 266-294. https://doi.org/10.2308/JFAR-19-034
Dong, R. (2011). Research on Legal Procedural Functions of Forensic Accounting, Energy Procedia, Elsevier Ltd, 2147-2151, CC BY-NCND license.
Ecer, F. (2020). Multi‑criteria decision making for green supplier selection using interval type‑2 fuzzy AHP: a case study of a home appliance manufacturer, Operational Research, https://doi.org/10.1007/s12351-020-00552-y
Evans, G; Lusher, J. and Day, S. (2021). Completeness of the qualitative characteristics using Foucauldian critical discourse analysis and content analysis paradigms: towards a revised conceptual framework, Journal of Financial Reporting and Accounting, https://doi.org/10.1108/JFRA-11-2020-0313
Fernández, W. D. (2004). The grounded theory method and case study data in IS research: issues and design. In Information Systems Foundations Workshop: Constructing and Criticizing, 1(1): 43-59.
Glaser, B. G. (1978). Theoretical Sensitivity: Advances in the methodology of grounded theory. Mill Valley, Calif.: Sociology Press.
Glaser, B. G; & Holton, J. (2005). Staying open: The use of theoretical codes in grounded theory. The Grounded Theory Review, 5(1): 1-20.
Glaser, B. G; & Holton, J. (2007). Remodeling grounded theory, Historical Social Research/Historische Sozialforschung. Supplement, 19(32): 47-68.
Gray, R. O. & Moussalli, S. D; (2006). Forensic Accounting and Auditing United Again: A Historical Perspective. Journal of Business Issues, 2: 15-24.
Howieson, B. (2018). What is the ‘good’ forensic accountant? A virtue ethics perspective, Pacific Accounting Review, 30(2): 155-167. https://doi.org/10.1108/PAR-01-2017-0005
James, A. D. (2010). An Empirical Investigation of the Relevant Skills of Forensic Accountants, Journal of Education for Business, 83(6): 331-338, https://doi.org/10.3200/JOEB.83.6.331-338
Kalalian Moghadam, H; Maharti, Y; Ashrafi, M; Khorakian, A. (2020). Identifying Effective Factors on the Recognition of Opportunities for Creating Social Value in Iran: Glaserian Grounded Theory. Journal of Social Sciences, 17(1): 141-87 (In Persian)
Kamarudin, K, A; Ariff, A, M; Jaafar, A. (2020). Investor protection, cross-listing and accounting quality, Journal of Contemporary Accounting & Economics, 16(1): 100-179. https://doi.org/10.1016/j.jcae.2019.100179
Karnik, J.M. Mendel, (2001). Operations on type-2 fuzzy sets, Fuzzy Sets Syst. 122(2): 327–348.
Kingsly, K. (2019).  Forensic Accounting & Financial Investigation. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2833785
Kumari Tiwari, R. and Debnath, J. (2017). Forensic accounting: a blend of knowledge", Journal of Financial Regulation and Compliance, 25(1): 73-85. https://doi.org/10.1108/JFRC-05-2016-0043
Liang Q, Mendel JM. (2000) Interval type-2 fuzzy logic systems: theory and design. IEEE Trans Fuzzy Syst, 8(5):535–550
Mendel J. M. and John, R. I. B. (2002).Type-2 Fuzzy Sets Made Simple, IEEE Transactions on Fuzzy Systems, 10(2): 117-127.
Mirsaeidi, S; Javan Mardi, M. (2016). Analysis of Illegal Expression of Inspector and Auditor’s Views on the Presented Financial Information. Journal of Criminal Law Research, 5(16): 117-148. https://doi.org/10.22054/jclr.2016.6761 (In Persian)
Phiri, J. and Guven-Uslu, P. (2019). Social networks, corruption and institutions of accounting, auditing and accountability, Accounting, Auditing & Accountability Journal, Vol. 32 No. 2, pp. 508-530. https://doi.org/10.1108/AAAJ-07-2017-3029
Sajadi, S, H; Kazemi, T. (2016). A Comprehensive Pattern of Fraudulent Financial Reporting in Iran, Grounded Theory. Empirical Research in Accounting, 6(3), 185-204. (In Persian)
Salleh, K; Aziz, R, A. (2014). Traits, Skills and Ethical Values of Public Sector Forensic Accountants: An Empirical Investigation, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 145(25): 361-370 https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.06.045
Sharifi, S; Vaez, S; basirat, M. (2021). Developing a Judicial Accounting Paradigm in the Fluctuation of the Level of Protection of Shareholders' Profits in Companies: An Analysis Based on the Thorndike's Theory Test. Management Accounting, 14(48): 69-86. (In Persian)
Singleton, T, W; Singleton, A, J. (2010). Fraud Auditing and Forensic Accounting. 4th edition, John Wiley & Sons Inc, New Jersey.
Srinivasan, P. (2009). Internal Audit Control Systems, Forensic Accounting and Financial Reporting. https://ssrn.com/abstract=1474188
Toorchi, M; lari dashtebayaz, M. (2021). Tone of Board Activity Report and Bankruptcy Prediction. Empirical Research in Accounting, 11(2): 137-158. https://civilica.com/doc/1280572 (In Persian)
Wahyuni-TD, I.S; Haron, H. and Fernando, Y. (2021). The effects of good governance and fraud prevention on performance of the zakat institutions in Indonesia: a Sharīʿah forensic accounting perspective, International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 14(4): 692-712. https://doi.org/10.1108/IMEFM-03-2019-0089.