ارائه مدل سنجش کیفیت ساختار کنترل‌های داخلی برای شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران،ایران

3 دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر ارائه مدل سنجش کیفیت ساختار کنترل­های داخلی برای شرکت­های بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. به منظور دست‌یابی به این هدف در ابتدا با بررسی مبانی نظری و پیشینه پژوهش و همچنین مصاحبه با خبرگان و افراد متخصص در حوزه مربوطه، مجموعه‌ای از شاخص­ها و مؤلفه‌های ساختار کنترل­های داخلی شناسایی گردید و سپس با اجرای فرآیند دلفی فازی و اعتبار سنجی مدل با آزمون دوجمله­ای، شاخص‌های سنجش کیفیت ساختار کنترل‌های داخلی شناسایی گردید. نمونه آماری شامل 36 نفر از مدیران و اساتید دانشگاه دارای تخصص در حوزه کنترل‌های داخلی بوده است. بر اساس نتایج پژوهش کیفیت ساختار کنترل‌های داخلی در قالب سه بعد محیطی، ساختاری- اجرایی و نتایج طبقه بندی گردید، بعد محیطی شامل سه مؤلفه (نظام فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی محل فعالیت شرکت، ساختار قانونی، سیاسی و اقتصادی حاکم بر شرکت و ساختار عمومی شرکت) و بیست شاخص می‌باشد، بعد ساختاری-اجرایی شامل چهار مؤلفه (ساختار هیئت‌مدیره، کمیته‌های تخصصی هیئت‌مدیره، ساختار مدیریت ارشد شرکت و ساختار نظارتی درون شرکتی) و پنجاه و هشت شاخص می‌باشد و بعد نتایج شامل پنج مؤلفه (گزارش ارزیابی کنترل‌های داخلی، گزارش حسابرس مستقل، رعایت قوانین و مقررات توسط شرکت، ساختار مالیاتی و بیمه‌ای شرکت و شفافیت و کیفیت گزارشگری- رعایت عدالت و انصاف در شرکت) و سی و سه شاخص است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Presenting a Model for Measuring the Quality of Internal Control Structures for Tehran Stock Exchange Companies

نویسندگان [English]

  • Roohollah Seddighi 1
  • Mohmmadamin Khanlarkhani 2
  • Farrokh Barzideh 3
1 Assistant Prof., Department of Accounting, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
2 Ph.D. Student, Department of Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The present study aims to propose a model for assessing the quality of the internal control structure of companies listed on the Tehran Stock Exchange. To achieve this goal, a set of indicators and components of the internal control structure were identified through a review of the theoretical foundations and research background, as well as interviews with experts and specialists in the relevant field. Then, using the fuzzy Delphi process and model validation with the binomial test, quality measurement indicators for the internal control structure were identified. The sample consisted of 36 managers and university professors specializing in internal controls. According to the study, the quality of the internal control structure was classified into three environmental, structural-executive, and results dimensions. The environmental dimension includes three components: the cultural, social, and economic environment of the company's activity location, the legal, political, and economic structure governing the company, and the general structure of the company, with twenty indicators. The structural-executive dimension includes four components: the board of directors structure, specialized committees of the board of directors, senior management structure, and internal supervisory structure, with fifty-eight indicators. The results dimension includes five components: internal control assessment report, independent auditor report, compliance with laws and regulations by the company, company's tax and insurance structure, and transparency and quality of reporting - fairness and justice in the company, with thirty-three indicators

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quality of Internal Control Structures
  • Environmental Dimension
  • Structural-Executive Dimension
  • Outcome Dimension
  • Fuzzy Delphi

مراجع

 
ابراهیمی‌کردلر، علی و همکاران. (1397). بررسی تأثیر نقاط ضعف کنترل‌های داخلی بر عملکرد و ارزش شرکت. پژوهشی دانش حسابداری مالی،18، 45-68.
ایمانی، سوگند (1398). بررسی اثر تعاملی کنترل‌های داخلی و مسئولیت اجتماعی بر عملکرد شرکت‌ها. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا.
باباجانی، جعفر و محرمی، مژگان (1396). تعیین شاخص‌های عملکرد مالی و قابلیت های سیستم حسابداری جهت ایفای مسئولیت پاسخگویی مالی در شهرداری تهران. فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، سال 14، شماره 55، صص 30-1.
جلالی مجیدی، محسن، مصدق، وحید، و رسولی سنگانی، هدا. ( 1396 ). اثر شاخص‌های کنترل داخلی و شاخص افشای اطلاعات بر عملکردهای شرکت بازار بورس و اوراق بهادار تهران. فصلنامه پژوهش‌های جدید در مدیریت و حسابداری، (21)، 103-116.
فغانی، مهدی و پهلوان، هادی. (1397). تأثیر هزینه‌های نمایندگی بر رابطۀ بین کیفیت کنترل‌های داخلی و مدیریت سود، دانش حسابداری، 34، 65-87.
کاوسی قهفرخی، علیرضا (1399). تأثیر تنوع جنسیتی هیئت‌مدیره بر ضعف کنترل‌ها داخلی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه پژوهش‌های جدید در مدیریت و حسابداری، 36، 1-23.
کثیری، حسین (1394). گزارشگری درباره کنترل‌های داخلی ارزش‌آفرین، حسابرس، 78، 38-41.
سازمان بورس و اوراق بهادار (1391). دستورالعمل کنترل‌های داخلی ناشران پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران ناشر: سازمان بورس اوراق بهادار.
کرمی غلامرضا، داداشی ایمان، فیروزنیا امیر، کلهرنیا حمید. بررسی تأثیر کیفیت کنترل‌های داخلی بر حداقل سازی مالیات در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سالهای ۱۳۹۴-۱۳۸۸. دانش حسابرسی. ۱۳۹۷; ۱۸ (۷۲) :۲۳-۵۵.
ولی زاده لاریجانی، اعظم، مداحی، آزاده، شیبانی، نسرین. (1400). رابطه ی دوره تصدی و چرخش حسابرسان مستقل با گزارش نقاط ضعف بااهمیت کنترل‌های داخلی حاکم بر گزارشگری مالی. پژوهش های تجربی حسابداری، 11(4)، 125-150.
کشتکار، رسول، خواجوی، شکراله. (1399). ارائه الگویی جهت تبیین محتوای اطلاعاتی سود شرکت‌ها با استفاده از شاخص‌های کیفیت حسابرسی و ضعف‌های کنترل داخلی. پژوهش های تجربی حسابداری، 10(4)، 199-229.
References
Alawaqleh, Q. A. (2021). The Effect of Internal Control on Employee Performance of Small and Medium-Sized Enterprises in Jordan: The Role of Accounting Information System. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8(3) , 855–863.
Chang, Y. T., Chen, H., Cheng, R. K., & Chi, W. (2019). The impact of internal audit attributes on the effectiveness of internal control over operations and compliance. Journal of Contemporary Accounting & Economics, 15(1) , 1–19.
Dimitrijevic, D., Milovanovic, V., & Stancic, V. (2015). The role of a company’s internal control system in fraud prevention. E-Finanse, 11(3) , 34–44.
Ebrahimi-Kordler, Ali et al. (2017). Investigating the impact of internal control weaknesses on the company's performance and value. Financial Accounting Knowledge Research, 18, 45-68. (In Persian)
Faghani, Mehdi and Pahlavan, Hadi. (2017). The effect of agency costs on the relationship between the quality of internal controls and earnings management, Accounting Knowledge, 34, 65-87. (In Persian)
Guo, J., Huang, P., Zhang, Y., & Zhou, N. (2016). The effect of employee treatment policies on internal control weaknesses and financial restatements. The Accounting Review, 91, 1167-1194.
Haislip, J., Peters, G., & Richardson, V. (2016). The effect of auditor IT expertise on internal controls. International Journal of Accounting and Information Systems,20,1-15.
Hofstede, G.H. (2001). Culture’s Consequences, Sage Publications, London.
Hogan, C. E., & Wilkins, M. S. (2008). Evidence on the audit risk model: Do auditors increase audit fees in the presence of internal control deficiencies?. Contemporary Accounting Research, 25(1) , 219–242.
Hope, O. K. (2003). Analyst following and the influence of disclosure components, IPOs and ownership concentration. Asia-Pacific Journal of Accounting and Economics, 10, 117-141.
Hu, J, Weng, Y.-C and Wang, F. (2020). The effect of the internal control regulation on reporting quality in China, Borsa _ Istanbul Review, ISSN 2214-8450
Ilive,Peter.(2010). The Effect of SOX Section 404: Costs, Earnings Quality, and Stock Prices. The American Finance Association, 65(3) , 1163-1196.‏
Imani, Sogand (2018). Examining the interactive effect of internal controls and social responsibility on the performance of companies. Master's thesis, Faculty of Social and Economic Sciences, Al-Zahra University. (In Persian)
Jalali Majidi, Mohsen, Mossadegh, Vahid, and Rasouli Sangani, Heda. (2016). The effect of internal control indicators and information disclosure index on the performance of Tehran stock market company. Quarterly Journal of New Researches in Management and Accounting, (21) , 103-116.(In Persian)
Karmi Gholamreza, Dadashi Iman, Firoznia Amir, Kalharnia Hamid. Investigating the effect of the quality of internal controls on tax minimization in companies listed on the Tehran Stock Exchange during the years 2018-2019. Audit knowledge. 1397; 18 (72) : 55-23.(In Persian)
Kanagaretnam, K., Lobo, G., Ma, C., & Zhou, J. (2016). National culture and internal control material weaknesses around the world. Journal of Accounting, Auditing & Finance, 31, 28-50.
Kavousi Qahfarkhi, Alireza (2019). The effect of gender diversity of the board of directors on the weakness of internal controls in companies listed on the Tehran Stock Exchange, New Researches in Management and Accounting Quarterly,36,1-23.(In Persian)
Kathiri, Hossein (2014). Reporting on value-creating internal controls, Auditor,78,38-41. (In Persian)
Keshtkar, R., & khajavi, S. (2020). Introduction of A Model to State Earning Information Content Using Audit Quality and Internal Control Weakness Indexes. Empirical Research in Accounting, 10(4) , 199-229. (In Persian)
Khlif, H. & Samaha, K. (2016). Audit committee activity and internal control quality in Egypt: Does external auditor’s size matter?, Managerial Auditing Journal,31,269-289.(In Persian)
Lai, S.-M., Liu, C.-L., & Chen, S.-S. (2020). Internal control quality and investment efficiency. Accounting Horizons, (2) , 125e145.
Liu, C., Lin, B., & Shu, W. (2017). Employee quality, monitoring environment, and internal control. China Journal of Accounting Research, 10(1) , 51–70.
Mao, J. & Ettredge, M. (2016). Internal control deficiency disclosures among Chinese reverse merger firms. Abacus, 52, 441-472.
Mao, M. Q. & Yu, Y. (2015). Analysts' cash flow forecasts, audit effort, and audit opinions on internal control. Journal of Business Finance & Accounting,42,635-664.
Mazza, T. & Azzali, S. (2015a). Effects of internal audit quality on the severity and persistence of control deficiencies. International Journal of Auditing, 19, 148-165.
Rae, K., Sands, J., & Subramaniam, N. (2017). Associations among the five components within COSO internal control integrated framework as the underpinning of quality corporate governance. Australasian Accounting, Business Finance Journal, 11(1) , 28–54.
Rahim, S. A. A., Nawawi, A., & Salin, A. S. A. P. (2017). Internal control weaknesses in a cooperative body: Malaysian experience. International Journal of Management Practice, 10(2) , 131–151.
Romney, Marshal B. & Paul J. Steinbart, (2012) ,Accounting Information System, PEARSON, 12 edition
Sterin,Mikhail.(2020). The Influence of Audit Committee Expertise on Firms' Internal Controls: Evidence from Mergers and Acquisitions, Accounting Horizons.34(3),21-42.
Spira, L. F., & Page, M. (2003). Risk management: The reinvention of internal control and the changing role of internal audit. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 16(4) , 640–661.
Securities and Exchange Organization (2012). Guidelines for internal controls of issuers admitted to the Tehran Stock Exchange and the Iran Foreign Exchange. Publisher: Stock Exchange Organization.(In Persian)
Tackett, J. A., Wolf, F. M., & Claypool, G. A. (2006). Fraud specialists on independent audits. Journal of Business Economics Research, 4(7) , 68–86.
Valizadeh Larijani, A., Maddahi, A., & Sheybani, N. (2021). Audit Tenure and Audit Turnover relation with the report of weaknesses of internal control on financial reporting. Empirical Research in Accounting, 11(4) , 125-150. (In Persian)
Weiss, D. (2014). Internal controls in family-owned firms. European Accounting Review, 23, 463-482.
Ying, Y. (2016). Internal control information disclosure quality, agency cost and earnings management—based on the empirical data from 2011 to 2013. Modern Economy, 7(1) , 64.
Zulfikar, R., Millatina, F., Mukhtar, M., Astuti, K. D., Ismail, T., Meutia, M., & Fazri, E. (2021). Antecedents of Disclosure on Internal Control and Earnings Management. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8(3), 391–397. .

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 فروردین 1402
  • تاریخ بازنگری: 26 مرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 09 شهریور 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار