تدوین اصل هیئت مدیره و اثربخشی آن برای دستورالعمل راهبری شرکتی سازمان بورس و اوراق بهادار ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مالی و بانکداری ، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 استادیار، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران،

3 استادیار، گروه مالی و بانکداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران،

4 دانشجوی دکتری، گروه مالی و بانکداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران،

چکیده

تحقیق حاضر در پی تدوین اصل هیئت مدیره و اثربخشی آن برای دستورالعمل راهبری شرکتی سازمان بورس و اوراق بهادار ایران می‌باشد. پس از بررسی ادبیات نظری ترکیب و ویژگی‌های هیئت مدیره در اصول راهبری شرکتی بورس نیویورک، بورس لندن و بورس مالزی و در نظر داشتن شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایران، ابعاد و مولفه ‌های ترکیب و ویژگی‌های هیئت مدیره اثربخش که عبارتنداز: نقش‌های هیئت مدیره، تفکیک مسئولیت‌ها، رئیس هیئت مدیره، اعضای غیرموظف هیئت مدیره، ترکیب هیئت مدیره، تعهد هیئت مدیره، توسعه و بهبود هیئت مدیره، اطلاعات و ارتباطات هیئت مدیره، ارزیابی هیئت مدیره، انتخاب مجدد اعضای هیئت مدیره و جبران خدمات هیئت مدیره انتخاب شدند، سپس در معرض نظرخواهی 30 نفر از خبرگان قرار گرفت و با استفاده از روش دلفی فازی مثلثی نتایج آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت ابعاد و مولفه‌های ترکیب و ویژگی‌های هیئت مدیره اثربخش استخراج گردید. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که اصل هیئت مدیره و مدیرعامل دستورالعمل راهبری شرکتی تدوین شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار ایران دارای ایراداتی اعم از تعریف سهامدار عمده، تعریف ویژگی‌های عضو مستقل هیات مدیره میباشد، همچنین مواردی اعم از تعریف عضو مستقل ارشد، افشاء تعداد جلسات هیات مدیره و کمیته‌ها، تعیین نیازهای آموزشی اعضای هیات مدیره، ارزیابی عملکرد اعضای هیات مدیره و ...در نظر گرفته نشده است و نیازمند استفاده از نتایج مورد اجماع در تحقیق حاضر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Development of the Board of Directors Principle and its Effectiveness on Corporate Governance Instructions of Securities and Exchange Organization

نویسندگان [English]

  • meysam amiri 1
  • javad shekarkhah 2
  • mohammad hasan ebrahimi sarv olya 3
  • hamid mozafari 4
1 Assistant Professor, Department of Finance and Banking, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Accounting, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Finance and Banking, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
4 PhD, Department of Finance and Banking, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The present study seeks to develop the board of director's principle and its effectiveness on the corporate governance instructions of Securities and Exchange Organization of Iran. After reviewing the theoretical literature on the composition and characteristics of the board of directors in the corporate governance principles of New York Stock Exchange, London Stock Exchange and Malaysia Stock Exchange and considering the social, economic, political and cultural conditions of Iran, dimensions and components of effective composition and characteristics of the board are determined. These are including Board Roles, Responsibility Separation, Chairman of the Board, Non-Executive Board Members, Board Composition, Board Commitment, Board Development and Improvement, Board Information and Communication, Board Evaluation, Re-Selection of Board Members and board compensation. Then, opinion of 30 experts are gathered and analyzed using the triangular fuzzy Delphi method, and finally the dimensions and components of the composition and the characteristics of an effective board are extracted. The results show that the principle of the Board and CEO included in the corporate governance instructions developed by the Securities and Exchange Organization of Iran has some bugs including the definition of a major shareholder and characteristics of an independent board member.  Also, Components such as the definition of an independent senior member, disclosure of the number of meetings of the board of directors and committees, determining the training needs of board members, evaluating the performance of board members, etc. are not considered and require the consensus results of the present study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • corporate governance
  • corporate governance principles
  • composition and characteristics of the board of directors

مراجع

آیین نامه نظام راهبری شرکتی،(1386)، مصوب هیئت مدیره بورس اوراق بهادار تهران، نشر اطلاع رسانی شرکت بورس.
آقایی، محمد علی؛ اعتمادی، حسین؛ آذر، عادل و چالاکی، پری.(1388)،  ویژگی های حاکمیت شرکتی و محتوای اطلاعاتی سود در بورس اوراق بهادار تهران با تاکید بر نقش مدیریت سود. فصلنامه علوم مدیریت ایران، 4( 16): 27 - 53.
باباجانی، جعفر و شکرخواه، جواد(1391)، مدل مناسب حسابداری بانکداری اسلامی در ایران با تاکید بر عقود مشارکتی ، فصلنامه بورس اوراق بهادار تهران، 5( 17): 163-192.
بزرگ اصل،موسی،(1392)، دستورالعمل راهبری شرکتی، شکافتن سقف فلک، ماهنامه حسابدار، 28(3): 4- 6.
پوریانسب، امیر، (1392)، دستورالعمل راهبری شرکتی، شکافتن سقف فلک، ماهنامه حسابدار، 28(3): 6- 9.
حساس یگانه، یحیی، خیراللهی، مرشید(1387)، راهبری شرکتی و شفافیت، ماهنامه حسابدار، (203): 47-30.
رهبری خرازی، مهسا(1385)، اصول راهبری شرکتی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، انتشارات شرکت اطلاع رسانی بورس، (1): 107-112.
سلیمی، محمدجواد و حساس یگانه، یحیی(1389)، مدلی برای رتبه بندی حاکمیت شرکتی در ایران، فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، 8 (30): 1-35.
غفاری، عباس (1389)، حاکمیت شرکتی ونقش­های نوین هیات مدیره، هشتمین کنفرانس بین المللی مدیریت ۲۷ الی ۲۹ آذرماه.
مشایخی، بیتا و شاکری، مهین (1392)، راهبری شرکتی؛ مفاهیم و موردکاوی، شرکت اطلاع رسانی بورس، (1): 40-55.
مشایخی،بیتا، محمدآبادی، مهدی (1390)، رابطه مکانیزم های حاکمیت شرکتی با کیفیت سود، مجله پژوهش های حسابداری مالی، 3(2): 17-32.
داغانی, رضا, حاجیان, نجمه, طلوعی, کبری. (1398)، تاثیر ساختار مالکیتی و نظارتی هیئت مدیره و ویژگیهای حسابرس بر مدیریت سود،  فصلنامه پژوهش های تجربی حسابداری، 9(2).326-299.
Aghaei. Ali Mohammad; Etemadi, Hossein; Azar, Adel and Chalaki, Pary.(2009). Characteristics of corporate governance and information content of profit in Tehran Stock Exchange with emphasis on the role of profit management, Quarterly Journal of Iranian Management Sciences, 4(16),27-53. (In Persian)
Babajani, Jafar and Shekarkhah, Javad (2012). Appropriate Model of Islamic Banking Accounting in Iran with Emphasis on Partnership Contracts, Tehran Stock Exchange Quarterly, 5(17), 163-192. (In Persian)
Bhagat, S, and Bernard B. (2000). Board Independence and Long-Term Firm Performance, Working Paper, University of Colorado.
Bozorg Asl, Musa, (2013). Corporate Leadership Guidelines, Breaking of the Celestial Roof, Accountant Monthly, 28(3), 4-6 (In Persian)
Daghani, Reza, Hajian, Najmeh, Toloui, Kobra. (2018). the impact of the ownership and oversight structure of the board of directors and the auditor's characteristics on earnings management. Experimental Accounting Research 9 (2), 299-326. (In Persian)
Ghaffari, Abbas (2010). Corporate Governance and New Roles of the Board of Directors, 8th International Conference on Management. (In Persian)
HasasYeganeh, Yahya, Kheirollahi, Marshid (2008). Corporate Governance and Transparency, Accountant Monthly, (203), 30-47. (In Persian)
Mashayekhi, Bita and Shakeri, Mahin (2013). Corporate Governance; Concepts and Research, Publications of Stock Exchange Information Company, (1), 40-55. (In Persian)
Mashayekhi, Bita, Mohammadabadi, Mehdi (2011). The Relationship between Corporate Governance Mechanisms and Profit Quality, Journal of Financial Accounting Research, 3(2), 17-32. (In Persian)
Pourya nasab, Amir, (2013). Corporate Leadership Guidelines, Breaking of the Celestial Roof, Accountant Monthly, 28(3),6-8. (In Persian)
Rahbari Kharazi, Mahsa (2006). Principles of Corporate Governance of OECD, Publications of Stock Exchange Information Company, (1), 107-112. (In Persian)
Salimi, Mohammad Javad and Hasas Yeganeh, Yahya (2010), A Model for Ranking Corporate Governance in Iran, Journal of Accounting Experiences, 8(30), 1-35. (In Persian)
Tehran Stock Exchange Company, (2007). Corporate governance regulations, Publications of Stock Exchange Information Company. 1-31. (in Persian)
Chang, J., and Sun, C. (2008). The Relation between Earning Information, Earnings Management and Corporate Governance in the Pre – and post – Sox Periods. Working Paper. SSRN.
Chen, Zh, Cheung, Y, Stouraitis, A, and Wong, A, (2005). Ownership concentration, firm performance and dividend policy in Hong Kong, Pacific- Basin Finance Journal, (13), 431– 449.
Hermalin, B.E. and M.S. Weisbach, (1991). The effects of board Composition and direct incentives on firm performance, Financial Management, (21)4.101-112.
Jensen, M. C., (1993). The modern industrial revolution, exit, and the failure of internal control systems, Journal of Finance, (48), 831-880.
New York Stock Exchange, (2003). Final NYSE Corporate Governance Rules.OECD, (2004). OECD Principles of Corporate Governance.
Securities Commission Malaysia, (2017). MALAYSIAN CODE ON CORPORATE GOVERNANCE.
The Financial Reporting Council, (2014). UK Corporate Governance code.
The UK Financial Reporting Council and the London Stock Exchange, (1991). Cadbury, Report.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 16 خرداد 1399
  • تاریخ بازنگری: 19 تیر 1399
  • تاریخ پذیرش: 21 تیر 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار