تدوین الگوی جامع ارزیابی مالی، راهبری و مسئولیت‌پذیری اجتماعی براساس رویکردهای شش‌گانه و دیدگاه نوین ارزیابی عملکرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

2 دانشیار، گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

3 استادیار، گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران،

چکیده

هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی جامع ارزیابی مالی، راهبری و مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها بر اساس دیدگاه نوین ارزیابی عملکرد است. پس از بررسی ادبیات پژوهش مدل مفهومی پژوهش براساس 6 رویکرد و در قالب‏ 25 مؤلفه (شاخص)‏ تهیه گردید. برای اعتباربخشی و اختصاص ضرایب به این مدل در سطح رویکردهای آن از نظر 15 خبره طبق روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. همینطور از روش آنتروپی شانون برای اختصاص اوزان به مولفه‌های (شاخص‌ها) هر رویکرد آن استفاده شده است که برای پیاده‌سازی این روش از داده‌های کمی نمونه‌ای از 180 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که رویکرد اقتصادی و رویکرد مسئولیت‌پذیری اجتماعی به ترتیب دارای بیشترین و کمترین وزن در ارزیابی جامع شرکت‌ها براساس این الگو می‌باشند. همین­طور نسبت (‏P/E‏) ازمؤلفه رویکرد تلفیقی بالاترین وزن را به خود اختصاص داده است. ‏نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که رتبه‌بندی شرکت‌ها براساس این الگوی جامع می‌تواند دید چند‌جانبه و قضاوت آگاهانه برای مشارکت‌کنندگان بازار سرمایه ایجاد کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Financial, Governance and Social Responsibility Evaluation Comprehensive Model (FGCSM) based on Six Approaches and New Perspective of Performance Evaluation

نویسندگان [English]

  • Nesa Heshmat 1
  • rasoul baradaran hassanzadeh 2
  • Aliasghar Mottaghi 3
1 Ph.D. Candidate, Department of Accounting, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
2 Associate Prof., Department of Accounting, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
3 Assistant Prof., Department of Accounting, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study is to provide a comprehensive model of financial, governance and the social responsibility evaluation of firms on a new perspective of performance evaluation. After reviewing the research literature, the conceptual model of the research is developed based on 6 approaches in the form of 25 components (indicators). To validate and assign weights to this comprehensive model at the level of approaches, 15 experts’ opinion are used based on the hierarchical analysis method and assigning weights to the components (indices), the Shannon Entropy method using quantitative data from a sample of 180 firms listed Tehran Stock Exchange, is applied. The results of the study show that the economic approach and the social responsibility approach have the highest and lowest weight in the comprehensive evaluation of firms based on this model, respectively. Also, among the components of the integrated approach, the ratio (P/E) has the highest weight. Also findings show that rating a firm based on this comprehensive model may provides a multilateral view and informed judgment for capital market participants.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comprehensive Model
  • Financial
  • Governance‎
  • Social Responsibility
آذر، عادل؛ گوهری‌فر، مصطفی؛ بقایی، وحید. (1391). ارزیابی عملکرد شرکت‌های صنعت سیمان بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش ‏FAHP‏ وTOPSIS‏. دانش حسابرسی، 12 (49): 99-115.‏
آذربایجانی، کریم؛ سروش‌یار، افسانه؛ یاریان کوپانی، سمانه. (1390). جستجوی بهترین معیار عملکرد مالی. حسابرس، 52: 1-7.‏
بختیاری، مسعود؛ کاشانی پور، محمد؛ غلامی جمکرانی، رضا؛ جهانگیرنیا، حسین. (1399). مدل­سازی مؤلفه‌ها و ابعاد ارزیابی عملکرد سازمانی متناسب با شرایط محیطی ایران. حسابداری مدیریت، 13 (48): 17-29.
پورحیدری، امید؛ حسین‌پور، حمزه. (1391). بررسی رابطه بین افشای اجباری و اختیاری با ارزش سهام شرکت‌ها. چشم‌انداز مدیریت مالی، 2 (5): 9-28.‏
تقی‌زاده، هوشنگ؛ ضیائی حاجی‌پیرلو، مصطفی. (1394). کاربرد تئوری تصمیم‌گیری در مدیریت. چاپ اول، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز.
تولایی، روح‌الله. (1386). رویکردهای نوین به ارزیابی عملکرد سازمان‌ها. دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، 4 (12): 9-30.
ثقفی، علی؛ استا، سهراب؛ امیری، مقصود؛ فرخ برزیده. (1397). مدلی برای ارزیابی عملکرد شرکت‌های سرمایه‌گذاری با رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها و روش تجزیه به مؤلفه‌های اصلی. پژوهش‌های حسابداری مالی، 10 (1):  75-94.
حاجیها، زهره؛ سرفراز، بهمن. (1393). بررسی رابطه بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها و هزینه حقوق صاحبان سهام در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 4 (2):  105-123.
حساس یگانه، یحیی؛ سلیمی، محمد جواد. (1390). مدلی برای رتبه‌بندی حاکمیت شرکتی در ایران. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 9 (30): 1-35.
خواجوی، شکرالله؛ فتاحی نافچی، حسن؛ قدیریان آرانی، محمد حسین. (1394). رتبه‌بندی و ارزیابی عملکرد مالی شرکت‌های صنایع منتخب بورس ‏اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل ترکیبی فازی-‏AHP‏-ویکور؛ مطالعه موردی: شرکت‌های صنایع دارویی، فلزات اساسی و خودرو ‏قطعات. دانش حسابرسی، 15 (60):  25-46.‏
رئیسی وانانی، ایمان؛ بولو، قاسم؛ زرکش؛ شهره. (1396). تعیین مدل ارزیابی عملکرد مالی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران بر مبنای ‏داده‌کاوی. فصلنامه علوم مدیریت ایران، 12 (45): 117-133.‏
رضایی، نسرین؛ امیرحسینی، زهرا. (1396). ارزیابی عملکرد با استفاده از نسبت­های مالی به شیوه الگوریتم درخت ‏تصمیم‌گیری. راهبرد مدیریت مالی، 5 (2): 185-205.‏
رهنمای رودپشتی، فریدون؛ سروش‌یار، افسانه. (1392). ارزیابی مقایسه‌ای توانمندی معیارهای عملکرد اقتصادی و حسابداری در تبیین ارزش شرکت‌های پذیرفته­شده در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، 15 (1):  29-50.
رهنمای رودپشتی، فریدون؛ صالحی، اله کرم. (1389). مکاتب و تئوری‌های مالی و حسابداری. انتشارات ‏دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، چاپ اول، تهران.‏
شوروزی، محمدرضا؛ مرادی، محسن؛ قمیان، مهدی. (1390). کارت ارزیابی متوازن و اندازه‌گیری عملکرد سازمان‌های بخش عمومی. ‏پژوهش‌های تجربی حسابداری، 1 (1): 101-121.‏
فلاح‌شمس، میرفیض؛ عطایی، یونس. (1390). بررسی ارزیابی عملکرد 50 شرکت فعال بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از معیارهای ‏EROV، ‏SORTINO‏ و ‏M3‎‏. فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 2 (9): 1-20.‏
کاظم‌پور، مرتضی؛ کاشانی‌پور، محمد؛ یزدی‌فر، حسن؛ حمیدی‌زاده، علی.(1399). چارچوبی برای رتبه‌بندی افشای مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها. پژوهش‌های حسابداری مالی، 12 (1): 103-124.
محمود‌آبادی، حمید؛ زمانی، زینب.(1395). بررسی رابطه بین ریسک‌پذیری شرکت و عملکرد مالی با تأکید بر سازوکارهای راهبری شرکتی. فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، 12 (49): 141-170.
محمودی، محمد. (1390). سنجش متغیرهای مالی ارزیابی عملکرد شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از الگوریتم ‏TOPSIS‏ و تکنیک ‏DEA‏. مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 2 (7):  121-143.‏
Alipour, M., & Pejman, M. E. (2015). The impact of performance measures, leverage and efficiency on market value added: Evidence from Iran. Global Economics and Management Review, 20, 6-14.
AlQadasi, A., Abidin, Shamharir. (2018). The effectiveness of internal corporate governance and audit quality: the role of ownership concentration – Malaysian evidence. Corporate governance: The International Journal of Business in Society, https://doi.org/10.1108/CG-02-2017-0043.
Ariff, M, Ratnatunga, J. (2008). Do accounting and finance tools serve governance? International Journal of Economics and Management, 2 (1), 1-27.‎
Azar, A., Goharifar, M., & Bagheri, V. (2013). Evaluating the performance of companies in the Cement industry of Tehran Stock Exchange using FAHP & Topsis method. Journal of Audit Knowledge, 12 (49), 99-115. (in Persian)
Azarbaijani, K., Soroushyar, A., & Yarian Koupani, S. (2011). Find the best measure of financial performance. Journal of Audit, 18 (52), 1-7. (in Persian)
Bakhtiari, M., Kashanipour, M., Gholami Jamkarani, R., & Jahangirnia, H. (2020). Modeling components and dimensions of organizational performance evaluation adapted to Iranian environmental conditions. Management Accounting, 13 (46), 17-29. (in Persian)
Branco, M. C., & Rodrigues, L. L. (2006). Corporate social responsibility and resource-based perspectives. Journal of Business Ethics, 69, 111–132.
Cho, S. J., Chung, C. Y., & Young, J. (2019). Study on the relationship between CSR and financial performance. Sustainability, 11, 343.
Delen, D., Kuzey, C., & Uyar, A. (2013). Measuring firm performance using financial ratios: A decision tree approach. Social and Behavioral Sciences, 40 (10), 3970–3983.
Duman, M., Taskaynatan, M., Kongar, E., & Rosentrater, A. (2018). Integrating environmental and social sustainability into performance evaluation: A balanced scorecard-based Grey-DANP approach for the food industry. Front. Nutr, 5–65. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnut.2018.00065/full
Fallah Shams, M., & Ataei, Y. (2012). Performance evaluation of 50 active Tehran Stock Exchange companies. Journal of Financial Engineering and Securities Management, 2 (9), 1-20. (in Persian)
Fernández-Guadaño, J., Sarria-Pedroza, J. (2018). Impact of corporate social responsibility on value creation from a stakeholder perspective. Sustainability, 10, 2062.
Hajiha, Z., & Sarfaraz, B. (2015). The relation between corporate social responsibility and cost of equity capital of firms listed in Tehran Stock Exchange. Journal of Emprical Research in Accounting, 4 (2), 105-123. (in Persian)
Halíř, Z. (2011). Accounting system and financial performance measurements. European Financial and Accounting Journal, University of Economics, Prague, 3, 38-65.
Harrison, J. S., Wicks, A. C. (2013). Stakeholder theory, value, and firm performance. Journal of Business Ethics Quarterly, 23 (1), 97-124.
Hassas Yeganeh, Y., & Salimi, M. J. (2010). Developing a model for corporate governance rating in Iran. Empirical Studies in Financial Accounting Quarterly, 8 (30), 1-35. (in Persian)
Herciu, M., Ogrean, C., & Belascu, L. (2009). From financial performance for ‎shareholders to global performance for stakeholders. Studies in Business and ‎Economics, Lucian Blaga University of Sibiu, Faculty of Economic Sciences, 4 (4), 71-85.
Ion, E. I., ‎ & Criveanu, M. (2016). Financial And Non-Financial Indicators For ‎Organizational Performance Measurement. Annals of University of Craiova - Economic ‎Sciences Series, University of Craiova, Faculty of Economics and Business ‎Administration, 1 (44), 252-263.‎
Kadarova, J., Durkacova, M., Teplicka, K., & Kadar, G. (2015). The Proposal of an Innovative Integrated BSC-DEA Model. Procedia Economics and Finance, 23, 1503-1508.
Kazempour, M., Kashanipour, M., Yazdanifar, H., Hamidizadeh, A. (2020). A framework for corporate social responsibility disclosure rating. Journal of Financial Accounting Research, 12 (1), 103-124. (in Persian)
Khajavi, Sh., Fattahi Nafchi, H., & Ghadirian Arani, M. H. (2015). Ranking and evaluating financial performance of selected industries in Tehran Stock Exchange using Fuzzy-AHP- Ikor hybrid model: Case study on Pharmaceutical, Metal and Automotive components industries. Journal of Audit Sciences, 15 (60), 25-46. (in Persian)
Mahmoodabadi, H., Zamani, Z. (2016). Investigating the relationship between corporate risk taking and financial performance with emphasis on corporate governance. Empirical Studies in Financial Accounting Quarterly, 12 (49), 141-170. (in Persian)
Mahmoudi, M. (2011). Measuring financial variables of performance evaluation of Tehran Stock Exchange companies using Topsis algorithm and DEA technique. Journal of Financial Engineering and Securities Management, 2 (7), 121-143. (in Persian)
Pourheidari, O., & Hosseinpour, H. (2012). The investigation of relationship between mandatory and voluntary disclosure and stock value of companies. Journal of Financial Management and Accounting Perspective, 2 (5), 9-28. (in Persian)
Raeisi Vanani, E., Boulou, Gh, & Zarkesh, Sh. (2017). Determining the model of financial performance of Tehran Stock Exchange companies based on data mining. Journal of Iranian Management Science Association, 12 (45), 117-133. (in Persian)
Rahnamay Roodposhti, F., & Salehi, A. (2010). Theories and Schools of finance and accounting, Tehran, Islamic Azad University of Central Tehran Branch Publication. (in Persian)
Rahnamay Roodposhti, F., & Sorouchyar, A. (2013). Comparative assessment of economic and accounting performance measures ability in explaining value of companies listed in Tehran Stock Exchange. Financial Research Journal, 15 (1), 29-50. (in Persian)
Rezaei, N., & Amirhosseini, Z. (2017). Evaluation of financial performance using decision Tree algorithm method. Journal of Financial Management Strategy, 5 (2), 185-205. (in Persian)
Richardson, S. (2006). Over-investment of free cash flow. Review of Accounting Studies, 11 (2), 159-189.
Santos, J. B., Brito, L. A. L. (2012). Toward a Subjective Measurement Model for Firm Performance. ‎Available online at http://www.anpad.org.br/bar.‎
Saqafi, A., Osta, S., Amiri, M., & Barzideh, F. (2018). A model for performance assessment of the investment companies with data envelopment analysis approach and principal component segregation method. Journal of Financial Accounting Research, 10 (1), 75-94. (in Persian)
Shorvarzi, M., Moradi, M., & Ghomian, M. (2011). Balanced scorecard and performance evaluation of public sector organizations. Journal of Empirical Research in Accounting, 1 (1), 101-121. (in Persian)
Taghizadeh, H., & Zyaei Hajipirlu, M. (2015). Application of decision making theory in management, Tabriz, Islamic Azad University of Tabriz Publication. (in Persian)
Tolaei, R. (2008). New approaches to evaluating organizational performance. Journal of Public Organizational Development, 4 (12), 9-30. (in Persian)
Varmazyar, M., Dehghanbaghi, M. & Afkhami, M. (2016). A novel hybrid MCDM model for performance evaluation of research and technology organizations based on BSC approach. Evaluation and Program Planning, 58, 25-114.
Wu, M. L. (2006). Corporate social performance, corporate financial performance, and firm size: A meta-analysis. Journal of American Academy of Business, 8, 163–171.
Yadav, V. & Sharma, M. K. (2015). Application of alternative multi-criteria desition making approaches to supplier selection process, Intelligent Techniques in Engineering Management, Springer International Publishing, 57, 723-743.